DİAYDER davası: İBB’ye yöneltilen suçlamalar neler?

İçişleri Bakanlığı tarafından yürütülen İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) yönelik terör soruşturması, bir süredir kamuoyu gündemini meşgul ediyor. İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’na verilen hapis cezası ve siyasi yasak kararının ardından tartışılan iddiaların kaynağı, İstanbul’da görülen bir davaya uzanıyor: Din Alimleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (DİAYDER) davası. Dava Cuma günü Çağlayan Adliyesi’nde İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmeye devam edilecek.

Din Alimleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, 2008 yılında Şafi mezhebini benimsemiş Kürt din insanları tarafından kuruldu. Kürt muhafazakâr kesime yönelik faaliyetler yürüten İstanbul merkezli dernek, Temmuz 2022’de kapatma davası sürerken çalışmalarının “tedbiren” durdurulmasına karar verildiği için mühürlendi.

Peki DİAYDER davasının İBB soruşturması ile ilişkisi nedir?

İçişleri Bakanlığı, bazı İBB personelinin “terör örgütleriyle iltisaklı ve irtibatlı” olduğu ihbarlarına istinaden özel teftiş başlatıldığını 26 Aralık 2021 tarihinde sosyal medyadan duyurdu.

Bakanlık açıklamasında, “İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde DİAYDER referansıyla PKK terör örgütü irtibatlı/iltisaklı kişilerin yerleştirildiğine yönelik İstanbul İl Jandarma Komutanlığı tarafından yapılan tespitler sonucunda İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan iddianamedeki iddia ve tespitler de bahse konu özel teftişin kapsamındadır” denildi. Bu açıklamaya göre, DİAYDER davası, bakanlığın İBB’ye dönük teftişine dayanak gösterildi.

DİAYDER hakkında iki dava

DW Türkçe’ye konuşan avukat Fırat Epözdemir, İBB’ye ilişkin iddiaların yer aldığı iddianame hazırlanmadan önce İstanbul 34. Ağır Ceza Mahkemesi’nde DİAYDER üyelerinin yargılandığı bir dava olduğunu hatırlatıyor:

“İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki dava açılmadan önce İstanbul 34. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen, DİAYDER üyesi 16 sanığın örgüt üyeliği ile iddiası ile yargılandığı bir dava vardı. Bu dava devam ederken yeni bir soruşturma başlatıldı.”

Dört İBB çalışanı yargılanıyor

Epözdemir’e göre, iki dava arasındaki tek fark, ikinci davaya İBB’nin dahil edilmesi. İlk davada İBB’nin adı dahi geçmezken, İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edilen iddianamede İBB’de işe alınan DİAYDER üyesi gassallar ve İBB’nin dağıttığı yardım kartları ile belediyenin “teröre destek” verdiği iddia ediliyor.

İddianamede, “DİAYDER referansı ile İBB’ye işe alınan örgüt üyesi ve sempatizan şahısların aldıkları maaşın bir kısmını derneğe verdiği,” “İBB tarafından derneğe verilen market yardım kartlarının örgüt sempatizanları tarafından değer ailelerine dağıtıldığı” iddiaları yer alıyor. İddianame, “değer ailesi” tanımı ile PKK üyelerinin ailelerine işaret ediliyor ve “PKK/KCK silahlı terör örgütünün değer ailesi kavramına çok önem verdiği” iddia ediliyor.

İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde sekizinci duruşması görülecek dava kapsamında, dördü İBB’de gassal olan 23 DİAYDER üyesi “terör örgütüne bilerek ve isteyerek yardım etme” ve “silahlı terör örgütüne üye olma” suçlamalarıyla yargılanıyor. İlk açılan davada yer alan beş sanık, İBB’nin dahil edildiği davada da yargılanıyor. Davanın tek tutuklu sanığı, DİAYDER Başkanı Ekrem Baran.

“Gizli tanık sanıklarla yüzleşti, tanımadı”

Avukat Fırat Epözdemir, İBB tarafından işe alınan gassalların belediyeden aldığı maaşların bir bölümünü örgüte gönderdiğinin iddia edildiğini ancak bu iddiaya ilişkin dosyada somut delil olmadığını ifade ediyor. Epözdemir’in dikkat çektiği bir diğer husus, “Padişah” kod adlı gizli tanığın beyanları.

“Bu tanığa sanıkları tek tek gösterdiğimizde sanıkların hiçbirini tanımadı. ‘İsim isim tanıyorum’ dedi ama yüzleşince tanıyamadı.”

Epözdemir ayrıca, dava kapsamında İBB tarafından yardım kartı dağıtılan ve terör örgütüyle iltisaklı olduğu iddia edilen kişiler hakkında ya eksik araştırma yapıldığını ya da bu kişilerin hiç araştırılmadan dosyaya dahil edildiğini söylüyor:

“O dönem mahkeme başkanı Akın Gürlek’ti. Dedim ki, ‘Sayın başkan, 272 kişiden sadece 26 kişi tespit edilmiş. Tespitler de, ‘Bunun hakkında burada şu dava var, bu bununla şu yönlü akrabadır’ gibi yapılmış.’ 272 kişilik listenin yüzde 10’u bile değil.”

Dosya kapsamında iddia edilen bir başka 600 kişilik yardım listesinde de “terِör örgütüyle” ilişkisi olanların yer aldığı iddia edilmiş, sonrasında bu kişilerin yarısından fazlasının İmamoğlu döneminden önce de İBB’den yardım aldığı ortaya çıkmıştı.

İBB Muhtarlık İşleri Daire Başkanı da yargılanıyor

Hâlen İBB Muhtarlık İşleri Daire Başkanı olarak görev yapan Yavuz Saltık, DİAYDER davası kapsamında tanık olarak dinlenen isimlerden biri. Ancak Saltık hakkında Ağustos 2022’de ayrı bir soruşturma başlatıldı ve bu soruşturmanın ardından yeni bir dava açıldı.

Açılan dava kapsamında Yavuz Saltık’ın İBB Sosyal Hizmetler Daire Başkanı olduğu dِnemde “DİAYDER’in PKK ile iltisakını yeteri kadar araştırmadan derneğe yemek kartları verdiği” gerekçesiyle “teröِr örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek” suçundan 15 yıla kadar hapsi isteniyor. Saltık’ın yargılandığı davanın gelecek duruşması 25 Ocak’ta görülecek. Avukat Epözdemir, iki davanın birleştirilmesini talep ettiklerini ancak bu talebin reddedildiğini söylüyor.