Cemevi Başkanlığı hayata geçiriliyor

Hükümetin bir süre önce başlattığı Alevi toplumunun sorunlarının çözülmesine dair adımlarda Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı kurulması kararı ardından Başkanlığa bu hafta atamalar yapılacak. Cemevlerinin elektrik giderlerinin ödenmesi ise kısa süre içinde başlanacağı öğrenildi. Alevilerin temel beklentisi olan “cemevlerine statü verilmesi” konusunda ise dönem dönem olumlu açıklamalar gelse de henüz somut bir adım atılmadı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2022 yılı Ağustos ayında Muharrem orucunun sonu Aşure Günü’nde Mamak’taki Hüseyin Gazi Türbesi ve cemevini ziyaret etmişti. Bu ziyaretten kısa bir süre sonra da Ekim ayında İstanbul’da Şahkulu Sultan Dergâhı ve Cemevi ziyaretinde yaptığı toplantı ve cemevi açılışları ile Alevi toplumunun sorunlarının çözülmesi hedefiyle yeni bir süreç başlatmıştı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Fotoğraf: DHA

Başkan ve Kurul üyeleri atanacak

İçişleri Bakan Danışmanı Ali Arif Özzeybek’in koordinasyonunda yapılan çalışmalarda bin 500’ü aşkın cemevi ziyaret edilerek beklentiler ve talepler alındı. Bu sürecin sonunda Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Cumhuriyet tarihinde ilk kez yayımlanan bir kararla “Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı” Kasım ayında resmen kuruldu. Başkanlığın kurulmasının üzerinden yaklaşık iki ay geçmesinin ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde “Cemevi Başkanlığı” başkan ve üyelerin atanmasına dair çalışma sona erdi.

DW Türkçe’nin edindiği bilgiye göre; bu hafta sonuna kadar başkanlığa atamalar Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından yapılacak. Hem başkan, hem başkan yardımcıları atanacak. Ayrıca Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığının 11 kişilik Danışma Kurulu üyeleri de Erdoğan tarafından atanacak. Danışma Kurulu’nun görev süresi üç yıl olacak. Başkanlığın resmen devreye girmesi ile “Alevi ve Bektaşi derneklerinin sorunların çözümünde artık resmi bir kurumla muhatap olması” hedefleniyor.

Başkanlık hangi görevleri yapacak?

Edinilen bilgilere göre Başkanlığın faaliyete geçmesi ile dernek, belediye, federasyona bağlı olan tüm cemevleri başkanlık koordinasyonunda olacak. Cemevlerinin elektrik giderleri başkanlık bütçesinden karşılanacak. Bu konuda da çalışmaların son aşamaya geldiği belirtiliyor. Cemevlerinin elektrik giderlerinin karşılanması için bütün cemevlerinin elektrik dağıtım şirketi üyelikleri, adları ve abonelik sözleşmeleri bilgileri çıkarıldı. İşlemlerin bitmesinin ardından ödemelerin de önümüzdeki ay başlaması bekleniyor.

Cemevlerine kadro verilmesi ve istenen bir personele maaş ödenmesine dair işlemler de yine kurulan Başkanlık tarafından yürütülecek. Ayrıca cemevleri, yol, imar, çevre düzenlemesi gibi fiziki ihtiyaçlar ile, gençlere yönelik eğitim faaliyeti, festival, anma gibi tüm faaliyetlerinde başkanlıktan destek alabilecek. Kurulan ve atamaların yapılmasının ardından resmen göreve başlayacak Başkanlık bünyesinde kültür bölümü de oluşturulacak. Burada da Alevi-Bektaşi inancına dair tüm eserlerin çeşitli dillerde basılması, hazırlanması, yeni çalışmalar yapılarak kamuoyuna duyurulması ve araştırmalar yapılması da hedefleniyor.

Başkanlık için İçişleri Bakanlığı’nın kullanımında olan, ancak şu an boş olarak duran Ankara Bakanlıklar’daki bina tutulurken binada tadilat işlemleri de başladı. Bina daha önce TOBB ile “Kamu Düzeni ve Güveni Müsteşarlığı” tarafından kullanılmıştı.

Başkanlığın kurulmasının ardından bazı Âlevi dernekleri “Tüm cemevleri Bakanlığa bağlanacak” tepkisini gündeme taşımıştı. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ise bu tepkilere karşı “Bakanlığa bağlanmayacaklar. Yeni kurum sadece cemevlerinin ihtiyaç ve eksiklerini karşılamak için kurulmuş bir destek kurumu” açıklaması yapmıştı.

Edinilen bilgiye göre Alevi, Bektaşi dedelerinin Kerbela’ya götürülmesi çalışması kapsamında da Şubat ayında 60 kişilik ilk heyet Kerbela’ya gidecek. Toplamda 3 heyet halinde 180 dedenin Kerbela’ya gideceği de öğrenildi.

Fotoğraf: ANKA

Alevilerin beklentisi karşılandı mı?

Peki hükümetin bir süredir attığı Alevi adımlarına Alevi toplumu nasıl yaklaşıyor?

Alevi, Bektaşi derneklerinde adımlara olumlu bakanlar kadar mesafeli duranlar da var. Farklı görüşler olsa da tüm Alevi, Bektaşi dernek ve federasyonlarının ortaklaştığı talepler de var. Alevi toplumunun en temel beklentisi “cemevlerine ibadethane statüsü” verilmesi. Bu konuda hükümetten ve AKP yetkililerinden dönem dönem “olumlu” mesajlar verilse de resmi adım atılmıyor.

Alevilerin AİHM kararları çerçevesinde zorunlu din dersinin kaldırılması, müfredatın değiştirilmesi., Alevi dergâhlarının Alevilere teslim edilmesi, Madımak Oteli’nin utanç müzesi haline getirilmesi gibi net ve her platformda dile getirilen diğer talepleri de bulunuyor. Bu temel talepler noktasında adım atılmadan diğer tüm adımların “önemli ve yerinde olsa da eksik kalacağına” vurgu yapılıyor.

AKP hükümeti 2009 yılında da Alevi çalıştayları başlatarak “Alevilerin sorunlarının demokrasi ile insan hakları temelinde” ele alınacağını açıklamıştı. Çalıştaylar sonrası bir de bildiri yayınlanmasına karşın herhangi bir sonuç alınamadı.