Gürcistan’daki “yabancı ajan” yasa tasarısında geri adım

Gürcistan’da iktidar partisi, finansmanının yüzde 20’den fazlasını yurt dışından sağlayan kurumların “yabancı ajan” olarak kayıt altına alınmasını öngören yasa tasarısını, iki gün süren protestoların ardından geri çektiğini açıkladı.

Tasarıyı toplumdaki cepheleşmeyi azaltmak için “koşulsuz olarak” çektiğini duyuran “Gürcistan Rüyası” partisi, “radikal muhalefet” olarak tanımladığı kesim tarafından bu kanun teklifi hakkında ortaya atılan “yalanları” ise kabul etmediğini belirtti.

Salı günkü protestolarda 70’den fazla gösterici gözaltına alınmış ve 50 polis memuru yaralanmıştıFotoğraf: David Mdzinarishvili/AA/picture alliance

Parlamento, tasarıya Salı günü iktidar partisinden milletvekillerinin lehte verdiği oylarla ön onay vermişti. Ancak tasarıya karşı çıkan göstericiler, bu onayın ardından başkent Tiflis’teki parlamentonun önünde toplanmıştı. Eylemciler, protestolarda ellerindeki Avrupa Birliği (AB) ve Gürcistan bayraklarıyla “Rus yasasına” hayır sloganları atmıştı. İki gündür süren protestolarda polisle göstericiler arasında şiddetli çatışmalar yaşanmıştı. Gürcistan emniyeti, Salı günkü protestolarda 70’den fazla göstericinin gözaltına alındığını, 50 polis memurunun da yaralandığını duyurmuştu.

Tasarının geri çekilmesinin ardından muhalefet partileri adına konuşan “Droa” temsilcisi Giga Lemonjala, söz konusu kanun teklifi hükümet tarafından resmen iptal edilene ve gösterilerde gözaltına alınanların tamamı serbest bırakılana dek protestoların süreceğini söyledi.

Tasarı, finansmanının beşte birinden fazlasını yurt dışından karşılayan kurumların kendilerini “yabancı ajan” olarak kaydettirmemeleri hâlinde ağır cezalara çarptırılmasını içeriyordu. İktidar partisi, “yabancı finansmanının şeffaflığı” adıyla sunulan bu yasanın ülkedeki en etkili kurumlardan biri olan Gürcistan Ortodoks Kilisesi’ne karşı olanların maskesini düşürmek için gerekli olduğunu savunuyordu. Gürcistan hükümeti ayrıca, tasarının ABD’de 1930’lu yıllardan beri yürürlükte olan yabancı ajan kanunları örnek alınarak hazırlandığını belirtiyordu.

Rusya benzetmesi

Tasarıyı eleştirenler ise yasayı Rusya’da 2012 yılında yürürlüğe giren ve hem medya hem de sivil toplum kuruluşlarının üzerindeki baskının artırılması için kullanılan kanuna benzetiyordu.

Tasarıya Gürcistan Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili de karşı çıkıyordu. Zurabişvili, tasarıyı önüne geldiği takdirde veto edeceğini açıklamıştı.

Avrupa Birliği’nin (AB) Gürcistan delegasyonu, tasarının geri çekilmesine yönelik kararı övdü. Delegasyon, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “İktidar partisinin ‘yabancı nüfuzu’ konusundaki yasa tasarısının geri çekildiğini duyurmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Gürcistan’daki tüm siyasi liderleri, kapsayıcı ve yapıcı bir şekilde AB yanlısı reformları sürdürmeye teşvik ediyoruz” denildi.

Gürcistan, Mart 2022’de AB üyeliği için resmi başvuruda bulunmuştu. Ancak AB geçen Haziran ayında Gürcistan’a aday ülke statüsü vermeyi reddetmişti. Ukrayna ve Moldova’ya “aday ülke” statüsü verilmesini karar veren AB, Tiflis’in ise önce bir dizi reform gerçekleştirmesi gerektiğini belirtmişti.

Gürcistan muhalefeti, iktidar partisini Rusya’ya aşırı yakın bir politika izlediği gerekçesiyle eleştiriyor. Rusya, Gürcistan’ın Abhazya ve Güney Osetya bölgelerindeki ayrılıkçılara 1990’lı yıllardan beri destek veriyor. Rusya, 2008 yılında Gürcistan’la girdiği savaşın ardından Moskova destekli ayrılıkçıların kontrolündeki bu bölgelerin tek taraflı olarak ilan ettiği bağımsızlıklarını tanımıştı.

DW,rtr,AFP/CÖ,HT