Almanya’da aşırı sıcaklara karşı ulusal plan hazırlığı

Son yıllarda yazları hava sıcaklığının sık sık 40 derecenin üzerine çıktığı Almanya‘da aşırı sıcaklarda alınacak önlemler gündemde. Birok belediyenin bu konuda acil planı yok ve yasal düzenlemelerde de eksikler mevcut. Son yıllarda aşırı sıcaklar yüzünden yaşanan can kayıplarına dikkat çeken hekim birlikleri, hastane temsilcileri ve yaşlı bakım merkezlerinin hükümete yönelik yaptığı çağrılar yanıt buldu. Almanya Sağlık Bakanı Karl Lauterbach bu konuda harekete geçerek, aşırı sıcaklardan korunmak için Almanya genelince geçerli olacak bir planın ulusal hazırlıklarına başlandığını duyurdu. Bakan Lauterbach bu plan için önümüzdeki günlerde hekim örgütleri, bakım hizmeti ve sağlık alanındaki temsilcileri davet ederek önlemleri masaya yatıracak.

Lauterbach başkent Berlin’deki basın toplantısında Almanya’nın aşırı sıcaklar yüzünden yaşanabilecek can kayıplarına karşı yeterince önlemi olmadığını teslim etti. Bu planın en önemli amacının, can kaybını önlemek ve insanların sağlık sorunlarını azaltmak olduğunu belirtti.

Almanya Sağlık Bakanı Karl LauterbachFotoğraf: Tobias Schwarz/AFP/Getty Images

Sıcaklardan korunmak amacıyla hazırlanacak planda uyarıların yapılması ve alarma geçilmesi için belirli kritik derecelerin belirlenmesi ve alınacak önlemlerin de bununla yakından bağlantılı olması hedefleniyor. Örneğin termometreler 35 dereceyi, nem oranı da yüzde 70’i aştığında bir dizi önlemin yürürlüğe girmesi öngörülüyor. Spor müsabakaları ya da açık alandaki etkinliklerin yasaklanabilmesi, kamu kurum ve kuruluşlarının kapatılması gibi öneriler gündemde.

Kamuya açık alanlarda çeşmeler ve serinleme odaları öngörülüyor

Almanya genelinde insanların yararlanabileceği kamuya açık serinleme odaları inşa edilmesi, büyük kentlerde tıpkı ABD ya da Fransa’da olduğu gibi ücretsiz su çeşmelerinin kurulması planlanıyor. Yaşlıların kaldığı yurt ya da bakım hizmeti veren merkezlerde özel bir plan devreye girecek. Örneğin ülke genelinde yaşlılar telefonla aranarak su içmeleri gerektiği hatırlatılacak. Almanya genelinde yürürlükte olması öngörülen bu planının hayata geçirilmesinden eyaletler ve yerel yönetimler sorumlu olacak. Ancak Bakan Lauterbach hükümetin de mali destek vereceğini vurguladı.

Aşırı sıcaklara karşı ulusal planın hazırlanması sürecinde yer alması beklenen Alman İklim Değişikliği ve Sağlık Birliği (KLUG) adlı kuruluşun Başkanı Martin Herrmann, “İklimin korunması için büyük çaba sergilenmesi, aşırı hava olaylarına karşı harekete geçilmesi anlamına da geliyor. Buna, açık alandaki etkinliklerin yasaklanması ya da kamuya açık tesislerin kapatılması da dahil” diyor.

Almanya’da 4 bin 500 kişi hayatını kaybetti

Alman Hekimler Birliği Başkanı Klaus Reinhardt ise özellikle sağlık sektörünün sıcaklardan korunma planlarına dahil edilmesi gerektiğinin altını çiziyor ve geçen yıl Almanya’da aşırı sıcakların 4 bin 500 can aldığına dikkat çekiyor. Reinhardt, bebekler, yaşlılar, hamileler ve kronik rahatsızlığı bulunanların daha fazla tehdit altında olduğunu söyleyerek, aşırı sıcakların fiziksel rahatsızlıkların yanı sıra psikolojik rahatsızlıkları artırdığının da bilimsel olarak kanıtlandığını ifade ediyor.

Alman Hekimler Birliği Başkanı Klaus Reinhardt Fotoğraf: Wolfgang Kumm/dpa/picture alliance

Almanya’da hastanelerin birçoğu eski olduğu için iklim değişikliğine uygun olarak yenilenmeleri gerekiyor. Alman Hastaneler Birliği’nin (DKG) verdiği bilgiye göre birçok eski hastanenin bina yalıtımı ya da izolasyonunun yapılması, klima sistemlerinin kurulması ve yeşillendirme için yatırım yapılması şart. Eyaletlerin yatırım sorumluluğunu yerine getirmediğine dikkat çeken Birlik, klinik ve hastanelerin aşırı hava koşullarına uygun hale getirilmesinin önemini vurguluyor.

Hükümet ortağı Yeşiller’den milletvekili, Federal Meclis Sağlık Komisyonu üyesi Johannes Wagner’e göre Almanya bu konuda geç kaldı. Komşu Fransa’nın bu konuda 20 yıl önce harekete geçtiğini hatırlatan Wagner, “Almanya’da aşırı sıcaklardan korunma konusunda uyundu. Artık zaman kaybedemeyiz” diyor.

ABD’nin Oregon eyaletinde 2021’deki aşırı sıcaklarda serinleme merkezleri kurulmuştu Fotoğraf: KATHRYN ELSESSER/AFP

Belediyelerden destek

Federal Sağlık Bakanı Lauterbach’ın önlem planları normalde bütçe ve yetki çekişmesi yaşanan yerel yönetimlerden de destek aldı. Alman Belediyeler Birliği Genel Müdürü Helmut Dedy, Funke Medya‘ya bağlı gazetelere verdiği demeçte, “Sıcaklardan korunmak için hayata geçirelecek ulusal bir planı, konuyu siyasetin odak noktasına almak ve bu konuda daha fazla hasassiyet yaratmak için doğru bir girişim olarak buluyoruz” diyor.

Almanya’da aşırı sıcaklar can alıyor

Almanya’da salgınla mücadeleden sorumlu Robert Koch Enstitüsü’nün (RKI) verilerine göre 2018 yazında aşırı sıcaklara bağlı olarak 8 bin 700 kişi yaşamını yitirdi. Aşırı sıcaklara bağlı olarak hastaların sayısının artması hastane ve kliniklerin kapasitesini zorladı. Robert Koch Ensitüsü 2018-2020 yazlarında aşırı sıcaklardan ölenlerin sayısının ise 19 bine ulaştığını belirtiyor.

Avrupa’da binlerce kaybı

Almanya’da halkın sıcaklardan korunması için komşu Fransa’nın attığı adımların örnek alınması planlanıyor. Fransa tarihindeki en sıcak yaz olan 2003’te birkaç hafta içinde ülkede 19 bin 490 insan hayatını kaybetmişti. Aynı yıl aşırı sıcaklar İtalya’da 20 bin 89, Avrupa genelinde ise toplam 70 bin kişinin ölmesine neden olmuştu. Dünya Sağlık Örgütü’nden (DSÖ) geçen yıl Kasım ayında yapılan açıklamaya göre Avrupa’da sıcak hava nedeniyle 2022 yılında ölenlerin sayısı 15 bindi.

Fransa’daki önlemler

Fransa, 2004’ten itibaren sıcaklardan korunmak için bir dizi önlemi hayata geçirdi. Radyo-televizyonlarda insanlara aşırı sıcaklarda sık sık su içmelerini tavsiye eden kamu reklamları yer alıyor. Aşırı sıcaklarda vatandaşların yardım isteyebileceği bir telefon servis hattı var. Birçok kentte halka kamuya açık serinleme odaları/merkezleri inşa edildi. Evsizlere bedava içme suyu dağıtılıyor ya da aşırı sıcaklarda barınma olanağı sağlanıyor.

Fransa’da 2003 yazında binlerce kişinin aşırı sıcaklar yüzünden yaşamını yitirmesi sonrasında hastaneler ve bakım hizmeti veren merkezlerde önlemler artırıldı Fotoğraf: AP

Fransa’nın planı dört basamaktan oluşuyor. 1 Haziran-31 Ağustos arasında aşırı sıcaklara dair bilgilendirme kampanyaları düzenleniyor. Üçüncü basamakta ise yetkili birimler kamuya açık gösteri ve yürüyüşleri yasaklayabiliyor. İlgili bakanlıklarda kriz birimleri oluşturulabiliyor ve vatandaşlara tıbbi personele gönüllü destek verme çağrısı yapılabiliyor. Hastaneler ve yaşlılara bakım hizmeti sunan merkezlerde çalışanlardan tatillerini yarıda kesmeleri de istenebiliyor.

Almanya’da aşırı sıcaklara karşı halihazırda var olan önlemlerin yetersizliğine dikkat çekilmesi amacıyla bugün eylem günü ilan edildi. Bugünkü etkinliklerde Almanya’nın bu konudaki eksiklerine dikkat çekilmesi ve harekete geçilmesi çağrıları yapılıyor. Almanya’da hava sıcaklığı son haftalarda mevsim normallerinin üzerinde seyrettiği için konu kamuoyununda yakından takip ediliyor.

DW, dpa, AFP / HT,ETO