Erdoğan’ın maaşına yüzde 39 zam

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzası ile TBMM’ye sunulan 1 trilyon 119 milyar 514 milyon 513 bin liralık ek bütçe, TBMM Genel Kurulu’nda AKP ve MHP’li milletvekillerinin oyları ile kabul edildi. Ek bütçenin gerekçesinde, depremin yanı sıra seçim öncesi yurttaşlara ücretsiz verilen doğal gaz da yer aldı. Depremin ardından afet konutlarının yapımı ve altyapı hasarlarının giderilmesi için ek bütçede 482 milyar 800 milyon lira kaynak ayrıldığı görülürken, bu kaynağın AFAD tarafından kullanılacağı belirtildi.

Ek bütçede Cumhurbaşkanlığı’na da 640 milyon 236 bin lira ek bütçe aktarılması kararlaştırılırken, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın maaşına da yüzde 39 oranında zam yapıldığı dikkat çekti.

AFAD’dan sonra en fazla pay Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın

TBMM Genel Kurulu’ndan geçen ek bütçede, 482 milyar 200 milyon ile en büyük kaynak aktarılan AFAD’ı Hazine ve Maliye Bakanlığı izliyor. 279 milyar 750 milyon 936 bin lira ilave kaynak ayrılan Hazine ve Maliye Bakanlığı’nı da 76 milyar 985 milyon 357 bin lira ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı takip ediyor. Onu ise 46 milyar 151 milyon 500 bin lira ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı izliyor.

Hatay Kırıkhan’daki AFAD çadırları. AFAD ek bütçeden en fazla kaynak alan kurum.Fotoğraf: PIROSCHKA VAN DE WOUW/REUTERS

TTK’ye ilave bütçe

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 279 milyar 750 milyon 936 bin liralık ek bütçesinin 44 milyar lirası kamu iktisadi teşebbüslerine (KİT) verilecek. Türkiye Taşkömürü Kurumu’na 3 milyar 850 milyon lira, Devlet Demiryolları’na da 3 milyar lira kaynak ayrıldığı görüldü. Bakanlığın madeni para basım gideri ise 500 milyon lirayı bulacak.

Ek bütçede Sağlık Bakanlığı için de 17 milyar 9 milyon ek kaynak öngörüldüğü dikkat çekti. Bakanlık bütçesinin 1 milyar 500 milyon lirası deprem bölgesindeki sağlık tesislerine ilaç ve tıbbi malzeme alımı için ayrılırken, deprem bölgesindeki hastanelerin onarımı için de 78 milyon lira harcanması öngörüldü.

Adalet Bakanlığı’na ayrılan 7 milyar 6 milyon liralık ek bütçenin 4,1 milyar lirası cezaevlerine mal ve hizmet alımı, 1,2 milyar lirası seçim giderlerinden oluştu.

Diyanet’e 276 milyon 218 bin lira ek bütçe

Diyanet İşleri Başkanlığı’na 276 milyon 218 bin lira ek bütçe öngörülürken, bunun 129 milyon 128 bin lirası aday din görevlilerinin ibate giderleri ile tüketime yönelik mal ve malzeme alımları için ayrıldı.

Göç İdaresi Başkanlığı ise düzensiz göçmenlerin sınır dışı edilmesi için 660 milyon lira ek bütçe aldı.

Muhalefetten eleştiri

Ana muhalefet partisi CHP ek bütçedeki planlamayı eleştirdi. CHP’nin muhalefet şerhinde, özellikle seçim döneminde yapılan harcamaların “hesapsızca ve partizanca” olduğu ve faturasının da şimdi kesildiği vurgulandı. CHP, kur korumalı mevduat uygulamasına yönelik eleştirisini de tekrarlarken “Mevcut iktidar bloğu ek bütçe kanun teklifinde Ak Parti hükümetlerince hatalı bir şekilde uygulamaya konulan faizi baskılayarak düşük kur elde etme yönündeki başarısızlıkla sonuçlanan ekonomik politikaların, başta akaryakıt, enerji, ulaştırma olmak mal ve hizmetlerin girdi fiyatlarındaki artıştaki rolüne hiç değinilmemektedir” dendiği görüldü. CHP, ek bütçe ile birlikte bütçe açığının 659 milyar 400 milyon, saklı bütçe hesaba katıldığında bunun 1 trilyon 453 milyar liraya çıktığını savundu.

İYİ Parti de ek bütçeye ilişkin muhalefet şerhinde, “Torba kanun teklifi ve ek bütçe kanunu teklifini birlikte düşündüğümüzde iktidarın aslında adı konulmamış bir IMF programı uyguladığını tespit etmek mümkündür” ifadesine yer verdi. Ancak IMF programı olsaydı daha da insaflı olacağı savunulan şerhte IMF’nin bile vatandaşa karşı daha iyi bir vergi polisikasını önereceği de savunuldu ve son vergi, KDV ve harç zamlarının yüksekliğine işaret edildi. “O yüzden söz konusu torba kanun teklifi ve ek bütçe teklifinin, koyduğu vergiler açısından en insafsız IMF programından bile daha insafsız olduğunu söylemek mümkündür. Türkiye son yirmi yılın en kötü ekonomi dönemini yaşamaktadır” dendiği görüldü.

Yeşil Sol Parti’nin şerhinde de “AKP-MHP iktidarının 2023 bütçesi altı ay bile dayanamamıştır, ek bütçeye başvurmak zorunda kalınmıştır. Bu ek bütçe kanun teklifi iktidarın ekonomi politik tercihlerinin ve politikalarının iflas belgesidir” ifadeleri yer aldı.

ANKA/ ETO, EC

DW Türkçe’ye VPN ile nasıl ulaşabilirim?