İran’daki eylemlerde can kaybı artıyor

İran’da geçen hafta kıyafet kurallarına uymadığı gerekçesiyle gözaltına alınan ve daha sonra kaldırıldığı hastanede hayatını kaybeden 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin ölümüne karşı başlayan protestolar devam ediyor. İran polisi de ülkenin çeşitli kentlerinde protesto eylemlerini şiddet kullanarak bastırmaya çalışıyor. Şiddetin karıştığı protestolarda çok sayıda kişi hayatını kaybetti.

İran devlet televizyonunda bugün itibarıyla 26 sivil ve bir polisin hayatını kaybettiği, ancak bu rakamın resmi olmadığını duyurdu. Televizyonda resmi açıklamanın daha sonra yapılacağı vurgulandı. Merkezi Norveç’in başkenti Oslo’da bulunan İran İnsan Hakları Örgütü ise ülkede şimdiye kadar en az 31 sivilin polisin sert müdahalesinde hayatını kaybettiğini söylüyor.

İran devlet medyasına göre, bu hafta başkent Tahran dahil 13 kentte gösteriler düzenledi.

İran’da kadınlar protesto amaçlı sokaklarda başörtülerini çıkarıyor Fotoğraf: Fatemeh Bahrami /AA/picture alliance

Amanpour’dan başörtüsü takması istendi

Birleşmiş Miletler (BM) Genel Kurul toplantıları için New York’ta bulunan İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi burada gazetecilere yaptığı açıklamada, Amini’nin ölümüyle ilgili soruşturma başlatıldığını ve Amini’nin ailesine de kişisel olarak olayın aydınlatılması için güvence verdiğini söyledi. İran’da ifade özgürlüğü olduğunu savunan Reisi, protestoların bir kaos hazırlığına dönüşmemesi konusunda uyardı. Reisi, “Kaos eylemleri kabul edilemez” ifadelerini kullandı.

Reisi’nin ABD’nin haber kanalı CNN’in tanınan gazetecisi Christiane Amanpour’la yapacağı söyleşi ise iptal edildi. Amanpour, Reisi’nin danışmanının kendisinden söyleşi sırasında başörtüsü takmasını istediğini, ancak bu talebi söyleşinin New York’ta gerçekleşmesi nedeniyle reddetmesi üzerine söyleşinin yapılamadığını açıkladı. Amanpour, daha sonra Twitter hesabından boş bir sandalye ile çekilmiş fotoğrafını “Söyleşi gerçekleşmedi. İran’daki protestolar devam ediyor ve insanlar ölüyor. Reisi ile konuşmak için doğru bir an olurdu” notuyla paylaştı.

İnternete kısıtlamalar devam ediyor

İranlı yetkililerin eylemler nedeniyle internete getirdiği kısıtlamalardevam edilyor. Haberleşme uygulaması Whatsapp ve paylaşım platformu Instagram’a erişim engellenirken internetin hızı da büyük ölçüde yavaşlatılmıştı.

İran’daki protestoların son üç yıldır düzenlenen en büyük eylemler olduğu belirtiliyor. Hükümet yanlısı grupların da bugün Cuma Namazı sonrası eylemler düzenleyeceği bildirildi.

Mahsa Amini, kıyafet yönetmeliğine uymadığı gerekçesiyle gözaltına alınmıştı Fotoğraf: Majid Asgaripour/REUTERS

Mahsa Amini’ye ne olmuştu?

Mahsa Amini geçen Salı günü ahlak polisi tarafından “İslami olmayan kıyafetleri” nedeniyle gözaltına alınmış, gözaltında olduğu sırada komaya giren genç kadın kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmişti. Amini’nin gözaltında başına aldığı darbe sonucu hayatını kaybettiği iddialarını geri çeviren polis, genç kadının kalbinin durmasının ölümüne yol açtığını savunuyor. Amini’nin ölüm nedenine ilişkin yapılan otopsinin sonuçları ise henüz açıklanmadı.

AP,AFP,Reuters/HS,EC