‘Çocukları dijital tehlikelerden koruma rehberi’

Bakanlıktan yapılan açıklamaya nazaran; ebeveynler için dijital dünyadaki riskli içeriklere karşı çocuklarını nasıl müdafaaları, nelere dikkat etmeleri ve hangi güvenlik tedbirlerini almaları gerektiği, çocuklara nasıl ’dijital mahremiyet bilinci’ kazandırılabileceği konusunda, ‘Çocukların Dijital Risklerden Korunmasında Ebeveyn Rehberi’ başlıklı kitapçık hazırlandı. Bilişim teknolojilerinin avantajların yanı sıra riskler de içerdiğine dikkat çekilen rehberde, çocuklara bu mevzuda ebeveynlerin rehberlik etmesinin değeri vurgulandı. Son yıllarda ’dijital ebeveynlik’ kavramının ortaya çıktığı kaydedilen rehberde, ailelere çocuklarını internet ortamında yalnız bırakmamaları ikazında bulunuldu. Teknolojinin kontrolsüz kullanımının çocukları pek çok tehlike karşısında savunmasız bıraktığına işaret edilen rehberde, çocukların ’yasa dışı içeriklerle, intihar, uyuşturucu kullanımı vb. durumlarla, olumsuz örnek olabilecek karakterlerle, bilinçaltı iletilerle, çevrim içi istismar ve siber zorbalıklarla, berbat niyetli kişilerle’ karşı karşıya kalabileceklerine işaret edildi.

‘ÇOCUKLARIN İMGELERİ HERKESİN GÖREBİLECEĞİ HALDE PAYLAŞILMAMALI’

Rehberde çocuk fotoğraf ve görsellerinin ağır halde toplumsal medyada paylaşıldığı vurgulanarak, şu ihtarlar yer aldı:

“Çocukların imgeleri, görselleri muhakkak herkesin görebileceği biçimde paylaşılmamalıdır. Herkese açık paylaşılan bir fotoğrafın kimler tarafından ve hangi hedefle kullanılabileceği denetim edilemez. Çocukların ferdî bilgileri, irtibat bilgileri, çocuklara fiziken ya da toplumsal medya araçlığıyla ulaşılabilecek bilgiler toplumsal medyadan paylaşılmamalıdır. Toplumsal ağlarda saklılık ayarları kesinlikle yapılmalı, tertipli denetim edilmeli ve güncellenmelidir. Fotoğrafların ve görüntülerin bilgisayar ve cep telefonu aracılığıyla sanal ortamlarda paylaşıldığı andan itibaren silinmesi neredeyse imkansızdır. İnternette yapılan paylaşımların dijital ayak izi oluşturduğu unutulmamalıdır. Çocukların özel bölgelerinin göründüğü, çıplak oldukları görseller ile tuvalet, banyo yapmak üzere bireye ilişkin özel fotoğrafları, hasta oldukları fotoğraf ve görüntüler, onların ağlarken, sıkıntı duruma düşmüş anları içerin görüntüleri paylaşılmamalıdır. Çocukların görselleri paylaşılırken bunun ileride çocuğa ne hissettirebileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Paylaşımın yıllar sonra oluşturabileceği tesirleri üzerine düşünmek, diğerleriyle paylaşmanın uygun olmayacağı hassas, olumsuz, komik görünse de ileride küçük düşürücü olabilecek anların paylaşımlarından kaçınmak kıymetlidir. Fotoğraf paylaşırken sonlara dikkat edilmelidir. Daima, abartılı halde, günlük ömrünün her anı fotoğraflanan ve paylaşılan bir çocuğun mahremiyet bilinci kazanmakta zorlanabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Yalnızca kendi çocuğumuzun değil öteki çocuklara ilişkin görseller de müsaade alınmadan ve herkese açık biçimde paylaşılmamalıdır.”

DİJİTAL OYUNLARDA BAĞIMLILIK RİSKİ
Rehberde dijital oyun seçimi konusunda da tekliflerde bulunuldu. Hakikat seçilmiş bilgisayar oyunlarının çocuklarda kıymetlendirme yapma, bilgi sürece, mantıklı düşünme, seçenekleri göz önüne alma, plan yapma, yaratıcılık ve eleştirel düşünme, strateji kullanma üzere birtakım yetenek ve hünerleri geliştirdiğinin araştırmalarla ortaya konduğu vurgulanarak, şunlar kaydedildi: “Oyun oynamanın olumlu tesirleri olabileceği üzere olumsuz tesirleri de vardır. En kıymetlisi de bağımlılık riskidir. Bu nedenle anne babalar çocuklarının sıhhati için oyun oynama mühletlerine hudut koymalıdır. Oyunların çocukların yaşına, fizikî ve ruhsal gelişimine uygun olup olmadığı denetim edilmelidir. Anne babalar çocuklarının bilgisayar oyunlarını oynamalarını engellemek yerine bilgisayarı verimli kullanmalarını sağlayacak önlemler almalıdır. Oyun tipleri ve hangi oyunların tanınan olduğu araştırılmalıdır. Oyunlar ödül ve ceza aracı olarak kullanılmamalıdır. Aksi halde oyunlar çocuğun hayatında çok daha fazla kıymet taşımaya başlayabilir.”