Irak’tan Zaho saldırısı için bağımsız soruşturma talebi

Irak’ın Dohuk vilayetine bağlı Zaho ilçesinde dokuz sivilin ölümüne yol açan bombardıman, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’ndeki acil oturumda ele alındı. Oturum, Irak’ın talebi üzerine gerçekleştirildi.

Oturumda konuşan Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, Bağdat’ın elinde20 Temmuz’daki bu saldırıdan Türk Silahlı Kuvvetleri’nin sorumlu olduğuna dair “kanıtlar” bulunduğunu söyledi. Iraklı bakan, saldırıyla ilgili olarak “uluslararası bir bağımsız soruşturma ekibi” kurulmasını talep etti.

Hüseyin, sayısını yaklaşık 4 bin olarak belirttiği Türk askerlerinin Irak’tan çekilmesinin ve Irak hava sahasına yönelik operasyonların durdurulmasının talep edildiği bir kararın acilen BM Güvenlik Konseyi tarafından kabul edilmesi için de çağrıda bulundu.

Hüseyin, Irak hükümetinin yaptığı incelemelerde, saldırıya uğrayan Perex köyü yakınlarında Türk ordusunun üslerinin olduğuna, PKK mensuplarının son bir aydır bölgede olmadığına değindi ve Türk ordusunun olay yerinde parçaları bulunan 155 milimetrelik top mermileri kullandığına dair bulgulara ulaştıklarını belirtti. Irak Dışişleri Bakanı, bölgedeki birçok insanın da kendilerine “Türk askerlerinin oradaki faaliyetleri hakkında yeterince bilgi verdiğini” ifade etti.

Keçeli: Gerçeği ortaya çıkarmaya hazırız

Zaho saldırısından PKK’yı sorumlu tutan Türkiye’nin BM Daimi Temsilciliği Maslahatgüzarı Öncü Keçeli ise “Gerçeğin ortaya çıkarılması için Türkiye’nin tüm adımları atmaya hazır olduğunu net bir şekilde ifade ettik” dedi. Keçeli, “Muhtelif düzeylerdeki yetkililerimiz aynı mesajı verdi” diye ekledi.

Keçeli, bazı Iraklı yetkililerin de Türkiye gibi “gerçeği ortaya çıkarmak istediğini”, bazılarınınsa “diplomasi ve işbirliği yerine gerginliği seçtiğini” ve medyada başlattığı “karalama kampanyası” üzerinden Türk halkıyla Irak halkının arasını bozmaya çalıştığını söyledi.

Keçeli “Irak’ın egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün Türkiye tarafından değil, terör örgütlerince ihlal edildiğini”, Ankara’nın her zaman Irak’ın egemenliğini desteklediğini belirtti.

“Biz burada konuşurken, şu an Kuzey Irak’ın bazı bölgelerinde, federal hükümetin değil, terör örgütü PKK’nın bayraklı asılı” diyen Keçeli, Türkiye’nin Irak’ta 10 bin kilometrekarelik bir alanın PKK’nın kontrolünde olduğu yönündeki tahminini BM Güvenlik Konseyi’yle paylaştı. “Yaklaşık 800 köy PKK tarafından zorla boşaltıldı ve bu noktalar teröristler için sığınacak yer hâline geldi” ifadesini kullanan Keçeli, bu yılın ilk altı ayında PKK’nın Türkiye’ye yönelik 339 saldırı düzenlediğini söyledi.

Irak bugüne kadar teröristlerle mücadelede ya yetersiz kaldı ya da isteksizdi” diyen Keçeli, bu nedenle Bağdat’ın kendini savunma hakkını kullanan Türkiye’yi suçlayamayacağını savundu.

Hüseyin ise “PKK unsurlarının Irak’tan çıkmasının sağlanması için” Irak hükümetinin BM ve ilgili ülkelerle çalışmaya hazır olduğunu söyledi. Hüseyin, PKK unsurlarının Irak’ı “istikrarsızlaştırdığını” ve ülke güvenliğine zarar verdiğini belirtti.

Ortak soruşturma sinyali

Oturumun başında konuşan BM Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis-Plasschaert, hem Irak hem de Türkiye’nin saldırıyla ilgili ortaklaşa bir soruşturma gerçekleştirmeye hazır olduğunu söyledi.

Irak Başbakanı Mustafa el Kazımi’yle yaptığı telefon görüşmesinde Iraklı liderin “şeffaf ve kapsamlı bir soruşturmayı bağımsız veya ortak olarak yürütmenin önemini” vurguladığını belirten Hennis-Plasschaert, “Spekülasyonlara, inkarlara, yanlış anlamalara ve gerilimin artmasına son vermenin gerekli olduğunu söyledi” diye ekledi.

Hennis-Plasschaert, “Bununla birlikte, Türkiye’nin de tam olarak ne olduğunu belirlemek için konuyu Irak ile birlikte ele almaya hazır olduğunu anlıyorum” ifadesini kullandı.

BM Güvenlik Konseyi hafta başında yayımladığı açıklamada, Zaho’daki saldırıyı kınamıştı. BM Güvenlik Konseyi, bu olayın soruşturulmasında başta ilgili taraflar olmak üzere, tüm ülkeleri Irak hükümetiyle işbirliği yapmaya davet etmişti.

AP’ye konuşan diplomatlar, Güvenlik Konseyi’nin Irak’taki Türk güçlerinin çekilmesinin talep edildiği bir karara onay verme ihtimalinin düşük olduğunu belirtti. Diplomatlar, Ankara’nın son dönemde özellikle Ukrayna tahılı anlaşmasında oynadığı rolün böyle bir karar verilmesi ihtimalini azalttığı görüşünde.

DW,AP/CÖ,EC