Ruslara Avrupa yasağı mı geliyor?

Ukrayna’nın Rus vatandaşlarına turist vizesi verilmemesi çağrısına Estonya ve Finlandiya’nın destek vermesi Ruslara yönelik yaptırım tartışmalarına yeni bir boyuta taşıdı. Avrupa Birliği (AB) dışişleri bakanlarının ay sonunda yapacağı toplantıda ele alması beklenen Rus vatandaşlarına turist vizesi verilmemesi çağrısına ilk karşı çıkan Birlik üyelerinden biri Almanya oldu.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, bugün Berlin’de düzenlediği basın toplantısında Rus vatandaşlarına vize verilmemesi önerisine destek vermedi. Ukrayna’yı işgali nedeniyle Rusya’ya yönelik “çok geniş kapsamlı yaptırımlar” uygulandığına işaret eden sosyal demokrat Başbakan Scholz, bu yaptırımların “masum olanlarla birlikte herkese yönelik” olması halinde etkilerinin azalacağını belirtti.

Kallas: Avrupa’ya ziyaret bir ayrıcalık

AB içinde Rus vatandaşlarına turist vizesi verilmemesi tartışmaları Estonya ve Finlandiya liderlerinden gelen açıklamalarla alevlendi.

Ukrayna’nın sınırları kapatma çağrısına destek veren Estonya Başbakanı Kaja Kallas, Ruslara turist vizesine son verilmesi çağrısında bulunarak, “Avrupa’yı ziyaret bir ayrıcalıktır, insan hakkı değildir” ifadesini kullandı.

Kallas Salı günü Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Schengen ülkeleri Ruslara vize verirken, yükü Rusya’nın komşuları Finlandiya, Estonya ve Letonya’nın taşıdığını kaydederek, “Rusya’dan turizme artık son vermenin zamanı” dedi.

Finlandiya Başbakanı Sanna Marin de Estonyalı mevkidaşının paylaşımından bir gün önce kamu televizyonu YLE’ye yaptığı açıklamada, “Rusya, Avrupa’da saldırgan ve acımasız bir savaş yürütürken, Rusların normal bir yaşam sürdürebilmesi, Avrupa’ya seyahat ederek, turist olabilmesi adil değil” dedi.

Finlandiya üzerinden Avrupa’ya seyahat mümkün

Ukrayna’ya yönelik savaşın başlamasının ardından getirilen yaptırımlar çerçevesinde Rusya’dan Avrupa’ya hava ulaşımı durdurulduğu için Ruslar, karayoluyla gittikleri Finlandiya üzerinden hâlâ Avrupa’ya seyahat edebiliyor.

Finlandiya medyasındaki haberlere göre, bu yılın başından beri yaklaşık 60 bin Rus, Finlandiya’ya vize başvurusunda bulundu. Başkent Helsinki’ye kadar karayoluyla giden Rusların Vantaa Havalimanı’ndan Batı ülkelerine uçtuğu belirtiliyor. Kamu televizyonu YLE’de geçen hafta yayınlanan bir haberde de Rus şirketlerin St. Petersburg’dan Helsinki ve Lappeenranta’daki havalimanlarına seferler düzenlediği aktarıldı. St. Petersburg ile Helsinki arasındaki uzaklık yaklaşık 300 kilometre.

Schengen Bölgesi’nde yer alan Finlandiya’nın verdiği turistik seyahat veya iş için verdiği 90 günlük vize, 26 Schengen ülkesinde geçerli. 22 AB ülkesi ile İzlanda, Liechtenstein, Norveç ve İsveç’i kapsayan Schengen ülkeleri arasında sınırlarda kontrol olmaksızın seyahate izin veriliyor.

Arşiv – İspanya’nın Katalonya bölgesi sahillerinde tatil yapan Rus turistler – (2020)Fotoğraf: Viktor Tscheretskij/DW

Finlandiya hükümeti, Helsinki veya Lappeenranta üzerinden Avrupa’ya seyahatin mümkün olmaması için Ruslara yönelik vize düzenlemesinin sıkılaştırılmasını planlarken, Schengen ülkelerinin de benzer bir tutum izlemesini talep ediyor.

Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto geçen hafta yaptığı açıklamada, Finlandiya’nın vize kısıtlaması kararını tek başına almasının yeterli olmayacağını, Schengen Bölgesi’ni kapsayacak ortak bir karar verilmesi gerektiğini bildirdi.

Baltık ülkeleri Estonya, Letonya ve Litvanya ise Rus vatandaşları için turist vizesi vermiyor. Letonya sadece bir yakınının cenazesine katılacak olan Ruslara vize vereceğini duyurdu.

AB dışişleri bakanları Ruslara vizeyi görüşecek

AB dışişleri bakanlarının 31 Ağustos’ta Prag’ta yapacağı toplantıda Rus vatandaşları için Schengen vizesi uygulamasının ele alınması planlanıyor.

Finlandiya ve Estonya’nın Ruslara turist vizesi verilmemesi çağrısına AB Komisyonu da sıcak bakmıyor. AB Komisyonu’ndan bir sözcü yaptığı açıklamada, Schengen Bölgesi vize yönetmeliğine göre, kısa süreli vizelerin tamamen askıya alınmasının mümkün olmadığını vurguladı. Sözcü, insani nedenlerle veya başvuruda bulunan gazetecilere, aile yakınlarına vize verilmesinin gerekeceği durumlar olduğunu kaydetti.

Zelenskiy’den sınırları kapatma çağrısı

Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de Pazartesi günü Washington Post gazetesine verdiği bir söyleşide Ruslar için “en önemli yaptırımın sınırların kapatılması” olacağını belirterek, “Çünkü Ruslar başkasının ülkesini alıyorlar” demişti. “Bu felsefeyi değiştirene kadar Rusların kendi dünyalarında yaşamaları” gerektiğini vurgulayan Zelenskiy, kısıtlamaların ülkelerini terk eden ve savaşa karşı olan Rusları da kapsaması çağrısında bulunmuştu.

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’nin ardından Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba AB ve dünyanın önde gelen sanayi ülkelerinin oluşturduğu G7 grubuna Rus vatandaşlarına vize verilmemesi çağrısında bulundu. Kuleba, Twitter hesabından dün yaptığı paylaşımda bu çağrısına gerekçe olarak “Rusların büyük çoğunluğunun” Ukrayna’ya yönelik savaşa “destek vermesini” gösterdi.

Rusya’dan tepki

Rusya ise Rus vatandaşlarına vize verilmemesi çağrılarına tepkili. Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, Zelenskiy’nin açıklamalarının “son derece olumsuz” olduğunu belirterek, “Düşüncelerdeki mantıksızlık her türlü ölçüyü aşıyor” dedi.

St. Petersburg Devlet Üniversitesi Avrupa Araştırmaları bölümünden Dmitri Lanko, Rus vatandaşlarına vize verilmemesi önerisini eleştirdi. DW’ye konuşan Lanko, bu önerinin “Bütün Rusları cezalandırma çabası” olduğunu savunarak, “Rusların” sadece etnik Rusları değil, “Tatarları, Çeçenleri ve Rusya’da yaşayan Ukraynalılar dahil istisnasız Rusya Federasyonu’nun bütün halklarını kapsadığını” ifade etti.

AP,dpa,DW / JR,JD,ET