Ukrayna’daki nükleer endişe büyüyor

Ukrayna’nın Enerhodar kenti yakınlarında bulunan ve bölgede süren çatışmalar nedeniyle olası bir nükleer felakete yol açabileceğinden endişe edilen Zaporijya nükleer santraliyle ilgili Rusya’ya yeni bir çağrı daha yapıldı.

Türkiye dâhil 42 ülke tarafından yapılan ortak açıklamada, Zaporijya nükleer santralinde “Rus askeri personeli ve silahlarının bulunmasının kabul edilemez olduğu” belirtildi.

Rusya’dan bu bölgedeki tüm askeri güçlerini bir an önce çekmesinin istendiği açıklamada, “Böylece Zaporijya nükleer santralini işleten şirket ve Ukraynalı yetkililer de sorumluluklarını bağımsız şekilde yerine getirmeye devam edebilirler” denildi. Bunun, Viyana merkezli Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) da santralde “vakitlice ve güvenli bir şekilde” inceleme yapmasına imkân tanıyacağı vurgulandı.

Ortak açıklamada Türkiye ve Avrupa Birliği’nin yanı sıra ABD, Almanya, Birleşik Krallık, Avustralya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Kanada, Hırvatistan, Kıbrıs Cumhuriyeti, Çekya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Gürcistan, Yunanistan, Macaristan, İzlanda, İrlanda, İtalya, Japonya, Letonya, Liechtenstein, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Karadağ, Hollanda, Yeni Zelanda, Kuzey Makedonya, Norveç, Polonya, Portekiz, Güney Kore, Moldova, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç’in imzası bulunuyor.

G7 ülkelerinin geçen hafta yayımladığı ortak açıklamada da Rusya’dan Zaporijya nükleer santralinin tüm kontrolünü derhal Ukrayna’ya devretmesi istenmişti.

Çatışmalar endişe kaynağı

Avrupa’nın en büyük nükleer santrali olan Zaporijya nükleer santrali, geçen Mart ayında Rus güçleri tarafından işgal edildi. Ancak santral hâlen Ukraynalılar tarafından işletiliyor.

Zaporijya nükleer santraliFotoğraf: Dmytro Smolyenko/Ukrinform/IMAGO

Bölgede son haftalarda yoğunlaşan bombardımanlar, santrale yönelik endişeleri de artırdı.

Santralin bulunduğu Enerhodar kenti dün de top ateşine hedef oldu. Tarafların birbirini sorumlu tuttuğu bombardımanda bir sivil hayatını kaybetti.

Ukrayna, Rusya’yı, bu santrali kullanarak bölgedeki Nikopol ve Marhanez gibi küçük kasabaları vurmakla suçluyor. Rusya ise Ukrayna’nın santrali insansız hava araçları, ağır top mermileri ve roketatarlarla vurduğunu iddia ediyor.

Rusya’nın Viyana’daki uluslararası örgütlerdeki temsilcisi Mihail Ulyanov, dün Tass haber ajansı tarafından yayımlanan açıklamalarında, UAEA müfettişlerinin bölgede inceleme yapabilmesi için “Ukrayna’nın santrale yönelik bombardımanlarına son vermesi” gerektiğini söyledi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, geçen Cumartesi günü yaptığı açıklamada, “Zaporijya nükleer santraline ateş açan ya da bu santrali kullanarak etrafa açan tüm Rus askerlerinin” Ukrayna güçlerinin “özel hedefi” hâline geleceğini belirtmişti.

DW,rtr,dpa,AP/CÖ,JD