Rusya ve Ermenistan arasında Azerbaycan gerilimi

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, geçen Aralık ayında Moskova’da planlanan buluşma için Ermenistan’dan ret yanıtı aldıklarına işaret ederek Ermenistan’ın kararının Azerbaycan’la yürütülen barış görüşmelerini sekteye uğrattığını söyledi. Ermenistan’ı tutarsız davranmakla suçlayan Zaharova, Erivan’ın tavrının değerlendirme yapmayı zorlaşırdığını belirterek “Ermeni ortaklarımız soruna gerçekten bir çözüm bulmakla ilgileniyorsa, birlikte çalışmaya devam etmemiz önemli” ifadelerini kullandı.

Zaharova’nın açıklamaları, Ukrayna savaşı sırasında Moskova-Erivan ilişkilerinin çatırdamaya başladığını gösterdiği şeklinde yorumlandı. Ermenistan da son açıklamalarında Azerbaycan’la yaşanan anlaşmazlıkta Moskova’dan yeterince destek alamamaktan şikayet etmişti. Ermenistan kısa bir süre önce Rusya’nın liderliğindeki Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’nün (KGAÖ) 2023’te topraklarında yapılması planlanan askeri tatbikatından geri çekilmişti. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, bu kararını “mevcut durumda uygunsuz bulunması” ile gerekçelendirmiş, ancak ayrıntıya girmemişti.

KGAÖ ittifakında Rusya ve Ermenistan’ın yanı sıra eski Sovyet cumhuriyetleri Belarus, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan yer alıyor.

Dağlık Karabağ’a 2020 yılındaki ateşkesin ardından Rus askerleri konuşlandı Fotoğraf: Alexander Ryumin/TASS/dpa/picture alliance

Dağlık Karabağ sorunu nedir?

Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Dağlık Karabağ’daki Ermeniler, Azerbaycan’dan bağımsızlığını ilan etmiş, ancak bölge uluslararası toplum tarafından tanınmamıştı. Dağlık Karabağ’da on yıllar süren çatışmalar 30 bin kişinin hayatını kaybetmesine yol açtı. Azerbaycan ile Ermenistan arasında 2020 yılında çıkan savaş ise Rusya arabuluculuğunda ilan edilen ateşkesle sona erdi. Ermeni güçler Dağlık Karabağ’ın geniş kesimlerinden çekilmek zorunda kaldı. Anlaşma kapsamında Dağlık Karabağ’a Rus barış güçleri konuşlandırıldı.

Türkiye’nin desteklediği Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki son gerilim ise geçen Aralık ayında yaşandı. İklim aktivisti olduğunu söyleyen Azeriler, Ermenistan ve Dağlık Karabağ’ı birbirine bağlayan tek otoyolu kapattı. Ermenistan, yaşananlardan Azeri hükümetini sorumlu tutarken Rusya’ya da bu girişimi engel olmadığı gerekçesiyle tepki gösterdi.

dpa/HS,EC