NATO Balkanlardaki varlığını artırmayı değerlendiriyor

Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Batı Balkanlardaki gerilimi kontrol altında tutmak için İttifak’ın bölgedeki askeri varlığını kalıcı bir biçimde artırmayı değerlendirdiğini söyledi.

Jens Stoltenberg, Balkan turu kapsamında bugün Bosna-Hersek ve Kosova’yı ziyaret etti. Stoltenberg, Kosova’nın başkenti Priştine’de yaptığı açıklamada, “Durumun kontrolden çıkıp Kosova’da ya da daha geniş bir bölgede yeni bir şiddetli çatışma oluşmamasını güvenceye almak için kalıcı bir artırıma gidip gitmemeyi gözden geçiriyoruz” açıklamasını yaptı.

NATO, Eylül ayında Kosova’da polisle silahlı Sırp güçler arasında çıkan çatışmalar nedeniyle İngiltere ve Romanya’dan yedek güçleri göreve çağırmıştı.

NATO’nun bölgede 1999’dan beri sürdürdüğü KFOR (Kosovo Force) misyonunda halihazırda 27 ülkeden 4 bin 500’den fazla asker görev yapıyor.

NATO Genel Sekreteri Jens StoltenbergFotoğraf: Armin Durgut/AP/picture alliance

Rusya’ya eleştiri

Kosova’dan önce de Bosna-Hersek’in başkenti Saraybosna’yı ziyaret eden Stoltenberg, burada Bosna Bakanlar Konseyi Başkanı Borjana Kristo ve Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt ile görüştü.

Stoltenberg görüşmeler sonrasında yaptığı açıklamalarda Rusya’nın eylemlerinin derinden bölünmüş Balkan ülkesinde istikrarı tehdit ettiğini belirtti.

“Ayrılıkçı ve bölücü söylemlerin yanı sıra Rusya dahil olmak üzere kötü niyetli dış müdahalelerden endişe duyuyoruz” diyen Stoltenberg, “Bu, (ülkedeki) istikrarı zayıflatmakla tehdit ediyor ve reformları engelliyor” ifadelerini kullandı.

Rusya, Balkanlardaki Slav halklarıyla derin kültürel, tarihi ve dini bağlara sahip. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yakın müttefiklerinden biri olan Bosnalı Sırp lider Milorad Dodik, sık sık Moskova’yı ziyaret ediyor.

Bosnalı Sırplar, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde onaylanmadığı gerekçesiyle Christian Schmidt’in Bosna-Hersek Yüksek Temsilciliği görevini tıpkı Rusya ve Çin gibi tanımıyor.

Bosnalı Sırp lider Dodik ve Rusya Devlet Başkanı PutinFotoğraf: Alexei Nikolsky/AP/picture alliance

Bosna-Hersek’i oluşturan entitelerden Sırp Cumhuriyeti’nin Başkanı olan Dodik, Schmidt’in kararlarını baypas eden ya da yok sayan yasalar geçirdiği gerekçesiyle ülkesinde yargılanıyor. Bu hafta içinde duruşmaya çıkması beklenen 64 yaşındaki lider, suçlu bulunması halinde mahkemenin kararlarını tanımayacağını açıklamıştı.

Stoltenberg ise Schmidt ile görüşmesi sonrasında “Pozisyonunuzu zayıflatacak herhangi bir saldırı Bosna-Hersek’i ileriye değil geriye götürür” dedi ve “Bosna-Hersek’te güvenlik boşluğu doğmasına izin veremeyiz ve vermeyeceğiz” ifadelerini kullandı.

Bosna Bakanlar Konseyi Başkanı Borjana Kristo ile görüşmesi sonrasında da Stoltenberg, “NATO Bosna’ya Avrupa-Atlantik yolunda destek vermeye kararlıdır. Her ülke yabancı müdahale olmaksızın kendi güvenlik düzenlemelerini seçme hakkına sahiptir” dedi. Stoltenberg ayrıca Bosnalı liderlere birlik, uzlaşma ve ulusal kurumları güçlendirme çağrısı yaptı.

Stoltenberg’in Balkan turu kapsamında Sırbistan ve Kuzey Makedonya’yı ziyaret etmesi bekleniyor.

Zelenskiy ne demişti?

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy geçen günlerde Rusya’nın Balkanlar ve Moldova’da yeni bir kriz yaratma hazırlığı içinde olduğunu ileri sürmüştü.

Zelenskiy Ukrayna medyasında çıkan haberlerde “Balkanlara dikkat edin. İnanın bana bilgi alıyoruz: Rusya’nın uzun bir planı var” diyerek “Dünya ülkeleri şu anda bir şey yapmazsa yine böyle bir patlama olacak” ifadelerini kullanmıştı.

Reuters, AFP / EC, BK