AB ve NATO’dan Wagner yorumu: Rusya’nın iç meselesi

Rusya’da hafta sonunda paralı asker grubu Wagner’in ordu yönetimine karşı ayaklanmasıylayükselen tansiyon düştü.

Başarısızlıkla sonuçlanan isyan, Avrupa Birliği (AB) dışişleri bakanlarının Lüksemburg’da bugün gerçekleştirdiği toplantının da ana gündem maddesi hâline geldi.

Toplantıya katılan bakanlar, isyanı Moskova’nın bir iç meselesi olarak gördüklerini, ancak olası sonuçlarının Rusya’nın sınırlarının ötesine geçeceğini belirtti.

Toplantının açılışında konuşan AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Rusya’daki krizin Kremlin’in iktidarını sarstığını savundu. Borrell, “Hafta sonunda yaşananlar, Ukrayna’ya yönelik savaşın Rusya’nın iktidarını çatlattığını ve siyasal sistemini etkilediğini gösteriyor” dedi.

“Canavarı, Putin’i ısırıyor”

Borrell ayrıca Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, yarattığı “canavarın” bedelini ödediğini söyledi. Borrell, “Putin’in Wagner’le yarattığı canavar, şu an onu ısırıyor. Canavar, yaratıcısına karşı hareket ediyor” dedi.

Moskova sokaklarındaki Rus askerleriFotoğraf: Sofya Sandurskaya/TASS/picture alliance

Lüksemburg’daki toplantı öncesi konuşan Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da gelişmelerin Rusya’daki siyasi çevrelerde yaşanan “büyük çatlakları” ortaya koyduğunu söyledi.

Yaşananları “sadece Rus dramasındaki bir perde” olarak tanımlayan Almanya Dışişleri Bakanı, “Rusya’daki çeşitli aktörlere ne olacağı hâlen belirsiz” diye ekledi.

Baerbock, “şu aşamada değerlendirmede bulunamayacakları riskler oluşturan” bu gelişmeleri “yakından analiz ettiklerini” belirtti. Ancak “Rusya’daki bir ülke içi iktidar mücadelesi” diye nitelediği bu olaya Almanya’nın müdahil olmayacağının altını çizen Baerbock, Batılı müttefiklerinin Ukrayna’ya destek vermeye devam edeceğini söyledi.

Stoltenberg: Stratejik hatanın sonucu

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise “Hafta sonunda olanlar Rusya’nın iç meselesi ve Putin’in hem Kırım’ı yasa dışı ilhakının hem de Ukrayna’ya açtığı savaşın ne kadar büyük bir stratejik hata olduğunun yeni bir göstergesi” ifadesini kullandı.

Litvanya’nın başkenti Vilnius’a ziyareti sırasında gazetecilere açıklamada bulunan Stoltenberg, “Rusya saldırılarını sürdürdükçe bizim Ukrayna’ya yönelik desteğimiz daha da önemli bir hâl alıyor” diye konuştu.

Rusya’da hayat normale dönüyor

Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yaklaşık 25 yıllık iktidarı boyunca yaşadığı en büyük iç kriz olarak görülen ayaklanma sonrası hayatın normale dönmeye başladığı Rusya’da Moskova Belediye Başkanı Sergey Sobyanin, başkentte Cumartesi günü ilan edilen “terörle mücadele rejiminin” sonlandırıldığını açıkladı. Askerlerin caddelerde devriye gezdiği kentte, şehre ulaşan yollar da Rus ordusu tarafından kapatılmıştı. Moskova’da Pazartesi günü de tatil ilan edilmişti.

Rus medyasında çıkan haberlere göre, Federal Güvenlik Servisi (FSB) de Voronej ve Moskova bölgelerinde benzer uygulamaların sonlandırıldığını duyurdu.

Rusya’nın Ulusal Terörle Mücadele Komitesi de ülkedeki durumun “stabil” olduğunu belirtti.

Rusya’nın güneyinde Rostov kenti dâhil bazı bölgelerde kontrolü ele geçiren Wagner paralı askerleri, Moskova’ya doğru ilerlerken Cumartesi gecesi grubun lideri Yevgeni Prigojin’in emriyle geri dönmüştü.

Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu (ortada) krizin başlangıcından bu yana ilk kez kamuoyunda görüldü.Fotoğraf: Russian Defence Ministry/dpa/picture-alliance

Şoygu ortaya çıktı

Wagner grubunun hedefindeki isim olan Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu da krizin başlangıcından bu yana ilk kez kamuoyunda görüldü.

Şoygu’nun Ukrayna’daki operasyonlarda görev alan Rus askerlerini teftiş ettiğini bildiren RIA haber ajansı, Savunma Bakanı’nın bu ziyaretine ilişkin görüntüler yayınladı. Rusya Savunma Bakanlığı, Şoygu’nun bu ziyaret sırasında “Ukrayna silah sistemleri ve askerlerinin tespit edilmesi ve imhasında gösterilen büyük başarıya” vurgu yaptığını açıkladı.

Şoygu’nun ziyareti yeri ve ne zaman gerçekleştiği konusundaysa bilgi verilmedi.

Wagner lideri Prigojin, isyan sırasında emrindeki paralı askerlerin Rusya’nın güneyindeki bazı askeri üsleri ele geçirmesi sonrasında, Rus ordusunda “yeniden adaletin tesis edilebilmesi” için Şoygu ve Genelkurmay Başkanı Valeriy Gerasimov’un kendisine teslim edilmesini istemişti. Prigojin’in beceriksizlik ve yolsuzlukla suçladığı bu isimleri devirebilmek için uzun süredir hazırlık içinde olduğu ortaya çıkmıştı.

Rostov kentinde Cumartesi günü görüntülenen Wagner paralı askerleriFotoğraf: AP/picture alliance

Prigojin’in emrindeki paralı askerlerin Cumartesi gecesiBelarus arabuluculuğunda varılan anlaşma sonucunda geri çekilmesiyle sonuçlanan ayaklanma sürecinde Rusya Genelkurmay Başkanı Gerasimov da herhangi bir açıklama yapmamıştı. Şoygu’nun aksine Gerasimov henüz kamuoyunda görülmedi.

Kremlin’in isyanı sona erdiren anlaşmayla ilgili açıklamasında, ordu yönetiminde herhangi bir görev değişikliğine gidileceğine dair bilgi yer almadı.

Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, varılan anlaşma kapsamında paralı askerlerin kışlalarına döneceğini, kendilerine karşı herhangi bir cezai işlem uygulanmayacağını ve Prigojin’in de Rusya’yı terk ederek Belarus’a gideceğini duyurmuştu.

Anlaşmanın ardından Rusya lideri Putin de henüz kamuoyuna bir açıklamada bulunmadı.

DW,rtr,AFP,AP,dpa/CÖ,BK