“Yalnızca dört ülke tütünle yeterince mücadele ediyor”

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), dünya çapında yalnızca dört ülkenin tütün kullanımıyla mücadele için yeterince girişimde bulunduğu değerlendirmesini yaptı. DSÖ tarafından Cenevre’de açıklanan raporda; Türkiye, Brezilya, Mauritius ve Hollanda, tütüne karşı önlemleri hayata geçiren dört ülke olarak sıralandı. Sekiz ülkenin ise bu listeye dahil olabilmesi için yalnızca bir siyasi adım geride olduğu belirtildi. Rapora göre; bu ülkeler ise İrlanda, İspanya, Etiyopya, İran, Ürdün, Madagaskar, Meksika ve Yeni Zelanda.

Dünya çapında tütün tüketiminde son yıllarda gerileme gözleniyor. 2007’de tütün kullananların oranı dünya nüfusunun yüzde 22,8’i olarak kayıtlara geçerken, örgüt verilerine göre bu oran 2021’de yüzde 17’ye geriledi. DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Yavaş, ancak kararlı biçimde giderek daha fazla insan tütünün zararlarından korunuyor” diye konuştu.

Bu olumlu gelişmelere rağmen tütün kullanımı, önlenebilir ölüm nedenleri arasında hala başı çekiyor. Dünya çapında hala her yıl 8 milyon 700 bin insanın tütün kullanımına bağlı nedenlerle hayatını kaybettiği, bunlardan 1 milyon 300 bininin de pasif içiçiler olduğu kaydedildi. 53 ülkede sağlık kuruluşlarında dahi tütün kullanımının hala tam anlamıyla yasaklanmaması DSÖ’nün eleştirdiği konular arasında.

Tütün sektörü yeni ürünlerle büyüyor

Diğer yandan tütün endüstrisinin dokuz yeni ürünü piyasaya sürdüğü ve hala büyüme eğiliminde olduğu belirtildi. 2023’te bu sektörde yıllık satışların 940 milyar doları bulması bekleniyor.

DSÖ, elektronik sigaralara yönelik düzenleme eksikliğine dikkat çekiyor. Fotoğraf: Marijan Murat/dpa/picture alliance

DSÖ’nün Sağlık Geliştirme Direktörü Rüdiger Krech’e göre tütün endüstrisi, elektronik sigaralar ve buharlı yöntemlerle özellikle 18 yaş altını nikotin bağımlısı yapmayı hedefliyor. Sektördeki bu tür ürünler için çok sınırlı düzenlemeler olduğundan şikayetçi olan örgüt, bu şikayetini geçtiğimiz yıllarda da dile getirmişti. Rapora göre, 74 ülkede elektronik sigaralar için hiçbir düzenleme bulunmuyor; dolayısıyla zorunlu etiketleme, reklam yasakları, yaş sınırlaması ya da bu ürünlerin kamuya açık alanda tüketimine ilişkin kısıtlamalar yok.

DSÖ, hükümetleri, halkı tütünün ölümcüllüğüne karşı korumak için sigarayı bırakma desteği, daha yüksek tütün vergileri, sağlık uyarıları ve reklam yasakları gibi adımları hayata geçirmeye çağırıyor.

AFP/SÖ,TY

DW Türkçe’ye VPN ile nasıl ulaşabilirim?