Arnavutluk Anayasa Mahkemesi göç anlaşmasını onayladı

Arnavutluk ile İtalya’nın arasında imzalanan, İtalya’ya Akdeniz üzerinden gelen düzensiz göçmenlerin Arnavutluk’a kaydırılması ve iltica başvurularının burada işleme konulması için ülkede iki adet ilk kabul merkezi açılmasını öngören anlaşmaya Tiran’daki Anayasa Mahkemesi’nden onay geldi. Anlaşma her iki ülkede muhalefet partileri ile uluslararası insan hakları örgütleri tarafından eleştiriliyor.

Arnavutluk Anayasa Mahkemesi konu ile ilgili kararını açıklayarak, “Anlaşmanın, Arnavutluk’un toprak bütünlüğüne zarar vermediğine” hükmetti. Anlaşma geçen Aralık ayında, bir grup muhalefet milletvekili tarafından, Arnavutluk Başbakanı Edi Rama’nın anlaşmayı parlamentodan geçmeden imzaladığı ileri sürülerek, yüksek mahkemeye taşınmış ve geçici olarak askıya alınmıştı.

Anayasa Mahkemesi’nin kararı, İtalyan Parlamentosunda anlaşmanın 115’e karşı 155 oyla onaylanmasının ardından geldi.

Meloni’ye “seçim propagandası” suçlaması

İtalyan meclisindeki görüşmeler sırasında muhalefet milletvekilleri Başbakan Giorgia Meloni’yi, sığınmacıları “seçim propagandası” için kullanmakla suçlayarak anlaşmanın sığınmacı akınını engellemeyeceğini savundu ve projenin yüksek maliyetli olacağına dikkat çekti. Son olarak İtalyan Senatosuna gidecek olan anlaşmanın buradan da geçmesi bekleniyor.

İki ülke arasında varılan göç anlaşmasına ya göre Arnavutluk’ta iki adet ilk kabul merkezi açılacak. Bu merkezlerin ülkenin liman kenti Şingin ve Gjader bölgesinde kurulacağı belirtiliyor. Akdeniz üzerinden İtalya’ya açılan sığınmacı teknelerinden kurtarılanlar, bu merkezlere götürülecek ve iltica başvuruları burada değerlendirilecek. Sığınmacılar, başvurularının reddedilmesi halinde ülkelerine sınır dışı edilecek. Tekneyle İtalya kıyılarına ulaşmış olan göçmenlerin ise bu merkezlere gönderilmeyeceği kaydediliyor.

Söz konusu iki ilk kabul merkezinin toplam 3 bin kişi kapasiteli olması bekleniyor. Beş yılı kapsayacak anlaşmanın maliyetinin ise yaklaşık 650 milyon euro olması öngörülüyor.

Arşiv – Libya açıklarında sığınmacıları taşıyan bir tekneFotoğraf: Emilio Morenatti/picture alliance/AP Photo

Anlaşmaya sert eleştiriler

Başbakan Rama’yı anlaşma konusunda şeffaf davranmamakla suçlayan Arnavutluk muhalefeti, söz konusu anlaşmanın “Ulusal güvenlik için sorumsuzca ve tehlikeli bir girişim” olduğunu savunuyor.

Uluslararası Kurtarma Komitesi adlı sivil toplum kuruluşu anlaşmayı “insanlık dışı” olarak nitelendirerek kınadı. Uluslararası Af Örgütü de anlaşma ile ilgili olarak, “yasa dışı ve uygulanamaz” tanımını kullandı.

Arnavut yetkililere göre anlaşma uyarınca İtalya iki merkezin inşası ve gerekli altyapının yanı sıra sığınmacıların güvenlik ve tıbbi bakım masraflarını da karşılayacak.

Aşırı sağcı İtalya’nın Kardeşleri partisinin lideri Başbakan Meloni, 2022 yılında Kuzey Afrika’dan gelen göçmen teknelerini durdurma sözü vererek göreve seçilmişti. Ancak resmi rakamlara göre 2022’de 105 bin civarında olan sığınmacı sayısı 2023’te yaklaşık 158 bine yükseldi.

AFP,epd / SSB,ET