Tokayev ‘vur’ emri verdi

KAZAKİSTAN Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, ülkesinde silahlı isyana dönüşen olaylarla ilgili kıymetli bir karar alarak, polis ve orduya “teröristleri gördüğünüz yerde vurun” buyruğunu verdi. Bu sert açıklama, Rusya’nın ‘barış gücü’ ismi altında Kolektif Güvenlik Mutabakatı Örgütü (KGAÖ) çerçevesinde Kazakistan’da binlerce asker indirmesi sonrasında geldi.

‘20 BİN TERÖRİST’ TEZİ

Dün üçüncü kere televizyondan halka seslenen Cumhurbaşkanı Tokayev, “Kazakistan genelinde kırmızı terör alarmı ilan ediyorum. Ülkemize saldıran 20 bin civarında âlâ hazırlanmış teröristi yakalamak için özel güvenlik ünitesi kuruldu. Ayrıyeten tüm güvenlik güçlerine elinde silahlı teröristleri görüldükleri yerde imha emelli ateş açma müsaadesi verdim. Dünya ülkelerinden eli silahlı isyancılarla görüşmeler yapmamız telkin ediliyor. Daha saçma bir teklif olamaz. Teröristlerle hiçbir görüşme ve müzakere yürütme niyetimiz yok” dedi.

TÜRKİYE’YE DE TEŞEKKÜR

“Bu güç günümüzde yardımımıza gelen Rusya Lideri Vladimir Putin’e sonsuz teşekkür ediyorum. Misal halde bize dayanak veren Türkiye, Çin ve Özbekistan’a da teşekkürlerimi iletiyorum” diyen Tokayev, ülkede büyük ölçüde denetimin sağlandığını da duyurdu. Cömert Tokayev, “Güvenlik güçleri sıkı çalışıyor. Tüm bölgelerde anayasal tertip büyük ölçüde sağlandı” dedi. Tokayev, birtakım bölgelerde silahlı teröristlerin akınlara devam ettiğini ekledi. Çatışmalarda 26 silahlı saldırganın öldürüldüğü belirtildi.

‘REFORM BAŞLATACAĞIZ’

Kazakistan’da 2 Ocak’tan bugüne yaşanan protestolarda halkın lisana getirdiği meşakkatlerin giderilmesi için ıslahat başlatılacağını da kaydeden Tokayev, “Teröristlerin etkisiz hale getirilmesinden sonra iddiası 11 Ocak’ta meclisi acil oturuma çağırarak geniş çaplı ıslahatları ele almayı planlıyoruz. Kazakistan’ın tekrar bölgemizin parlayan yıldızı olacağına inanıyorum” tabirlerini de kullandı.

‘MATRUŞKA DARBESİ’ Mİ

Öte yandan isyanın ülkedeki iki iktidar kümesi ortasındaki hesaplaşma için kullanıldığına dair tezler gündeme geldi. ‘Matruşka darbesi’ ismi verilen senaryoya nazaran Tokayev, isyanı mazeret ederek 5 Ocak’ta eski ulusal önder Nursultan Nazarbayev’i misyonundan almakla kalmadı, yeğeni Abiş Samat Satıbaldıoğlu’nu da Güvenlik Kurulu Lider Yardımcılığı vazifesinden uzaklaştırdı. Nazarbayev’in yakın adamı Kazakistan Ulusal Güvenlik Komitesi (eski KGB) şefi Kerim Masimov da misyondan alındı. Rusya’yı da yardıma çağıran Tokayev pozisyonunu güçlendirme fırsatı buldu. Rus üretimi bir oyuncak olan matruşka, ahşap el imali bebek figürlerinden oluşuyor. Açıldıkça içlerinden diğer ahşap bebek figürleri çıkıyor.

RUSYA’DAN KAZAKİSTAN’A ONLARCA TANK, 200 ASKERİ UÇUŞ VE 3 BİN ASKER

Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev’in yardım davetine evvelki gün olumlu karşılık veren Moskova’nın başını çektiği Kolektif Güvenlik Mutabakatı Örgütü, 24 saatte Kazakistan’a neredeyse 3 bin asker gönderdi. Rusya Savunma Bakanlığına ilişkin IL-76 ve AN-124 nakliye uçakları Rusya’nın seçkin hava indirme birliklerini Kazakistan’a ulaştırdı. Rusya’nın Kazakistan operasyonuna verdiği büyük değer atanan kumandandan anlaşıldı.

Rusya yüklü kuvvetlerden oluşan KGAÖ misyon gücünde Belarus, Ermenistan ve Kırgızistan’dan da birlikler var. Bu gücü Rusya Paraşütçü İndirme Birlikleri Kumandanı Korgeneral Andrey Serdyukov yönetecek. Çarşamba akşamı Nursultan’a varan Rus askeri birlikleri cumhurbaşkanlık sarayı başta olmak üzere tüm devlet kurumlarını müdafaaya başladı. Ülkenin en büyük kenti Almatı’da ise Rus komandoları, mahallî komandolara takviye vererek Almatı Havalimanı’nı denetimine aldı. Rusya, son 24 saatte Kazakistan’a askeri nakliye uçaklarıyla 190 sefer gerçekleştirmiş durumda. 2 bin civarında askerin yanı sıra Rusya’dan yüze yakın zırhlı araç da getirilmiş durumda. Rus kuvvetlerinin Kazakistan’da kilit noktaları kontrol altına alması sonrasında ülkede iki günden bu yana kesik tutulan internet de yine işlemeye başladı.

NAZARBAYEV NEREDE

Kazakistan’da yer yerinden oynarken ülkenin ulusal önderi Nursultan Nazarbayev’in nerede bulunduğu açıklık kazanmadı. 81 yaşındaki Nazarbayev’in Birleşik Arap Emirlikleri, Kırgızistan ya da İsviçre’ye kaçtığı öne sürülüyor. Nazarbayev, son olarak Rusya tarafından 27 Aralık’ta St. Petersburg kentinde düzenlenen eski Sovyet Cumhuriyetleri Bağımsız Devletler (BDT) önderleri tepesinde görülmüştü. ‘Matruşka darbesi’ senaryosuna nazaran Kazakistan’a binlerce asker yerleştiren Kremlin, Kazak seçkini ortasındaki düelloda Nazarbayev’den vazgeçerek Tokayev’e dayanak verme kararını almış görünüyor.

TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLÂTI FEVKALÂDE TOPLANIYOR

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, olayların bastırıldığına dair haberlerin geldiği Kazakistan’ın Dışişleri Bakanı Mukhtar Tleuberdi ile dün telefon görüşmesi yaptı. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya nazaran, Kazak Bakan, Çavuşoğlu’na olaylarla ilgili bilgi verdi. Çavuşoğlu, görüşmede Türkiye’nin Kazakistan’a olan dayanağını bir sefer daha yineledi. İki bakan ayrıyeten 11 Ocak Salı günü görüntü konferans tekniğiyle düzenlenecek ve Kazakistan’daki gelişmelerin değerlendirileceği Türk Devletleri Teşkilâtı Dışişleri Bakanları Harikulâde Toplantısı hakkında görüş alışverişinde bulundu. (Uğur ERGAN / ANKARA)

PEKİN, TOKAYEV’E GÜÇLÜ DAYANAK SUNDU

Kazakistan’daki olaylara Çin hükümetinin tepkisi da yakından takip ediliyor. AFP’nin aktardığına nazaran Çin Devlet Lideri Şi Cinping, dün Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’e gönderdiği iletide Kazak idaresinin protestoculara yönelik sert müdahalesinden övgüyle kelam etti. Şi bildirisinde, “Kritik anlarda kararlı bir halde güçlü tedbirler aldınız, bir siyasetçi olarak sorumluluk pozisyonunuz ve vazife anlayışınız ile ülkeniz ve halkınız için son derece sorumlu olduğunuzu göstererek durumu süratle yatıştırdınız” tabirlerini kullandı.