İngiltere’de göçmenler diken üstünde!

İçişleri Bakanı Priti Patel yeni düzenlemenin Birleşik Krallık için büyük tehlike oluşturan bireylere karşı yalnızca “çok sıra dışı koşullarda” uygulanacağını söylüyor.

Lakin yasa tasarısı bir çok şovla protesto ediliyor. Tıpkı şeyle suçlansalar dahi, etnik ve göçmen toplumlardan vatandaşlara beyaz Britanya vatandaşlarından farklı muamele edileceği telaşı lisana getiriliyor.

Hükümet BBC’nin Newsbeat programına, yasa tasarısıyla ilgili olarak “yaratılan kaygı atmosferinin” külliyen yanlış fikirlere dayandığını ve gerçeklerle uyuşmadığını söyledi.

VATANDAŞLIK NASIL KAYBEDİLİYOR

Vatandaşlık her şeyden evvel bir ülkede yaşama hakkına sahip olmak demek. Vatandaş olmayan bireyler oy kullanamıyor ve iş bulmakta, eğitim ve sıhhat hizmetlerine erişimde zahmet çekiyorlar.

Ama vatandaşlıktan çıkarma yeni bir kavram değil. İngiltere hükümetleri aslında yüz yılı aşkın bir müddettir vatandaşlıktan çıkarma yetkisine sahip ve bu her bir kişi için içişleri bakanlarının şahsen vereceği karara bağlı.

FARKLI MUAMELE

Memleketler arası hukuka nazaran, bilhassa de 1948 tarihli İnsan Hakları Üniversal Bildirgesi’ne nazaran, herkesin bir ülkenin vatandaşı olma hakkı var ve bu nedenle hiç kimse keyfi bir halde devletsiz bırakılamaz.

Ama İngiltere hükümeti, bir kişi şayet diğer bir ülkenin daha vatandaşı ise yani ikili vatandaşlığı varsa, ya da öbür bir ülkenin, örneğin anne ve babasının ülkesinin vatandaşı olma hakkına sahipse, o vakit bu kişinin Britanya vatandaşlığından çıkarılabileceğini söylüyor.

Ulusal güvenlik dışında ihtarsız olarak vatandaşlıktan çıkarılmayı gerektiren öbür durumlar ortasında öbür ülkelerle münasebetlerin devamı ve “kamu yararı” üzere daha muğlak münasebetler de belirtiliyor.

YASA TASARISINI ELEŞTİRENLER NE DİYOR?

Yasanın eskisinden farklı olan kısmı hükümeti vatandaşlıktan çıkarmaya karar verdiği kişiyi bilgilendirme yükümlülüğünden kurtarıyor.

Ancak ülkedeki azınlık toplumları yasa kabul edilirse “ikinci sınıf vatandaş” haline gelebileceklerini söylüyorlar.

Bu görüşü lisana getiren ve Aralık ve Ocak aylarında Başbakanlık önünde şovlar yapanlar ortasında Britanya Müslümanlar Birliği, Birleşik Krallık Sih Kurulu ve Wisdrush Hayatları (Karayip Adaları’ndan göçenler) dahil 20’den fazla azınlık toplumu örgütlenmesi var.

Şamima Begüm’e yapılanın, yani vatandaşlıktan çıkarmanın, öteki bir ülkenin vatandaşı olması ihtimali bulunmadığı için beyaz bir Britanya vatandaşına uygulanamayacağına ve bu nedenle vatandaşların yasa karşısında ikiye ayrıldığına dikkat çekiyorlar.

Aralık ayında yapılan şovlardan birinde soyadının kullanılmasını istemyeen Fatima isimli gösterici tedbirlerin çok ileri gittiğini, kendisi üzere beyaz olmayan Britanyalı Müslümanlar açısından bir “korku ortamı” yarattığını söylüyor.

Fatima “Ben vergilerimi veriyorum, bu ülkeyi seviyorum. Lakin bu hükümet bana buraya ilişkin olmadığını hissettiriyor, beni kimliğimi sorgulamaya zorluyor” diyor.

Fatima ayrıyeten maddede kullanılan “kamu yararı” üzere kavramların da muğlak olduğunu, istenirse örneğin hükümete karşı ya da etraf mevzularında şov yapmanın bile bu kapsama sokulabileceğini söylüyor.

“Yasaların ne yapılırsa ihlal edilmiş olacağını hükümet belirlemiş oluyor, münasebetiyle bu kapsama ne isterlerse katarak genişletebilirler” diyor.

Avukat Samir Pasha, göçmen hukuku uzmanı. Yeni yasanın hükümetin yetkilerini genişlettiğini ve hükümete istediği üzere hareket edebileceği bir gri alan yarattığını söylüyor ve “Kamu faydası çok genel bir kavram ve hükümete birini vatandaşlıktan çıkarmak işine geldiği vakit içini istediği üzere doldurma imkanı veriyor” diyor. Öğrenci Leo Power da Başbakanlık önündeki şovlara katılanlardan. O da önerilen yeni düzenlemenin, hükümetin yanılgı yapması halinde itirazı çok daha zorlaştıracağına dikkat çekiyor.

“Hükümet, maddelere bağlı vatandaşları vatandaşlıktan çıkarmayacağını söylüyor. Lakin Windrush olayı nasıl oldu? Bu beşerler bir kabahat işlemişler miydi? Maddelere muhalif davranmışlar mıydı?” diye soruyor.

Windrush skandalı, ismini 1950’li yıllarda Karayiplerden işgücü gereksinimi kapsamında Britanya’ya göçenleri taşıyan gemiden alıyor.

Birden fazla Karayip adalarından gelen ve onlarca yıldır Britanya’da yaşayan ve çalışan çok sayıda kişinin, son yıllarda yasa dışı göçmen oldukları söylenerek hudut dışı edildikleri ortaya çıkmış, skandalın detayları ortaya çıkınca hükümet özür dilemişti.

Bu olayda ziyan görenlerden bir kısmı hala hükümetin tazminat ödemesini bekliyor.

Öğrenci Leo da yarı yarıya Dominikli olduğunu söylüyor. “Buradaki teyzelerimin kimileri orada doğmuş ve Windrush kaygısıyla yaşıyorlar.”

HÜKÜMET NE DİYOR?

İçişleri Bakanlığının göçten sorumlu bakan yardımcısı Tom Pursglove önerilenin kişi seviyesinde bundan etkilenecek şahısların kapsamını genişletmeyen “ihtiyaçla orantılı ve makul” bir düzenleme olduğunu söylüyor.

“Burada her yıl çok, çok küçük sayıda çok ziyanlı, bu ülkenin beşerlerine ziyan vermek isteyen bireyler kelam konusu” dedi.

Bakan yardımcısı Pursglove BBC’nin, düzenlemede kullanılan “kamu yararı” münasebetinin ne manaya geldiği yolundaki sorusunu yanıtlamadı ancak yasanın ülke halkını korumak için hakikat istikamette bir yaklaşım olduğunu tekrarladı.

BBC, bakan yardımcısına Windrush olayının yarattığı korkuları da sordu.

Pursglove bu soruyu “Windrush ile paralellik kurulabileceğini düşünmüyorum. Fakat ana nokta şu ki beşerler itiraz edebilir ve olağan yollardan kararı değiştirmeyi deneyebilir” diye yanıtladı.

ARTIK NE OLACAK?

Yasa tasarısı İngiltere Parlamentosu’nun Avam Kamarası’ndan Aralık ayında onay aldı.

Artık Lordlar Kamarası’nın gündeminde. Buradaki tartışmayı takiben 27 Ocak tarihinde karma komiteye gidecek ve orada milletvekilleri değişiklikler önerebilecek.