Şeker fiyatı için sözleşme uyarısı

Hürriyet’in sorularını yanıtlayan Şeker-İş Lideri İsa Gök, “Şeker fabrikaları, kendi muhtaçlığı olan pancarı bulamazsa önümüzdeki dönemde şeker üretiminde büyük sorun ortaya çıkar” diyerek şu ihtarlarda bulundu:

“Türkiye’de şekerpancarı üretimi, çiftçiler yahut temsilcileri ile şirketler yahut fabrikalar ortasında mukavele imzalanarak kotalı olarak yapılıyor. Türk-Şeker Fabrikaları, 2022 dönemi için kendi kotası çerçevesinde, pancar ekim alanlarının yüzde 85’i için çiftçilerle mukavele imzalarken, özel şeker fabrikalarında bu oran yüzde 70 civarında seyrediyor. Çiftçiyle kontrat yapılmazsa, üretim eksik olur. Şeker fabrikaları, üretimlerini sürdürebilmek için kendi hudutları dışındaki çiftçilerden pancar almaya kalkar. Örneğin Erzurum Şeker Fabrikası, Yozgat’tan pancar ister. ‘Ben sana bin lira yerine bin 200 lira vereyim, bana sat’ der. Bu durumda pancarın alım fiyatı yükseldiği üzere uzak fabrikaya taşıma maliyeti artar, taşıma sırasında pancarın şeker randımanı düşer. Hasebiyle tüm bu nedenlerle pancarın fabrikaya maliyeti artar.”

‘DENGELER BOZULUR’

“Herkes kendi bölgesindeki fabrikalar için ekim yapmalı ve pancarı kesinlikle aralıklı ekmeli” diyen Gök, “Bu istikrar bozulduğunda birinci yıl şeker maliyetleri yükselir, sonraki yıllar üst üste ekim yapmaktan hastalıklar başlar. Bu nedenle raflarda şeker bulabilmek ve şeker fiyatlarının yükselmemesi için özel şeker fabrikalarının bir an evvel çiftçilerle mukavele yapıp, ekim yapmalarını sağlamaları gerekir” sözlerini kullandı.

ÜRETİM YÜZDE 20.7 AZALDI

Türkiye, 3 milyon tonluk şeker tüketimine karşılık, 2021/22 üretim döneminde 230 bin ton ithalat, 90 bin ton civarında da ihracat yaptı. Türkiye’de şeker pancarı tarımı Doğu Karadeniz, Ege, Akdeniz’in kıyı şeridi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışındaki tüm bölgelerde yapılıyor. TÜİK bilgilerine nazaran 2020 yılında Türkiye şeker pancarı üretiminin yüzde 31.4’ü Konya’da, yüzde 8,6’sı Eskişehir’de ve yüzde 7.1’i ise Yozgat’ta yapıldı. 2021 yılında Türkiye’de şeker pancarı üretimi yüzde 20.7 oranında azalarak yaklaşık 18.3 milyon ton oldu. Bu düşüşün uygulanan münavebe sistemi, kuraklık, üretim kârlılığının azalması ve buna bağlı ekim alanlarının daralmasından kaynaklandığı iddia edilirken, 30 Aralık 2021’de şeker ihracatı yasaklandı.