2024’te neler olacak? Trump adım adım başkanlık koltuğu için geliyor…

ABD’de Kasım ayında yapılacak orta seçimlerde Temsilciler Meclisi’nin 435 üyesinin tamamı, 100 üyeli Senato ve eyalet valileri belirlenecek. Ohio ve Indiana eyaletlerinde yapılan ön seçimlerde, Trump’ın desteklediği 22 adayın tamamının rakiplerine üstünlük sağlaması, Trump’ın Cumhuriyetçiler üzerindeki yükünün sürdüğünü gözler önüne serdi.  

Hal bu türlü olunca, Trump’ın takviyesini almak Senatör adayları için seçimi kazanmakla eş paha görülmeye başlandı.

‘BİR HALDE TEKRAR DÖNECEĞİZ!’

Başkanlık koltuğunu Joe Biden’a kaptıran Trump’ın köşesine çekilip çekilmeyeceği merak ediliyordu. Ocak 2021’de adeta Beyaz Saray’ın art kapısından kovulan Trump, halefi Biden’ın yemin merasimine birkaç saat kala Washington’dan ayrılırken yaptığı veda konuşmasında, “Şimdilik hoşça kalın. Sizi seviyoruz… Bir halde yine döneceğiz! Yakında yeniden görüşeceğiz” tabirini kullanmıştı.

Seçim periyodunda, kaybetmesi durumunda ne yapacağına ait soruları “tiye alan” Trump, açıkça “Bundan sonra asla pencere sipariş etmeye geri dönemem. Bu çok sıkıcı olurdu” diyerek, her şartta başkanlık koltuğu için gayret edeceğinin sinyallerini veriyordu.

Pekala nasıl oldu da Trump Cumhuriyetçi Parti’nin vazgeçemediği bir aday haline geldi? ABD tarihinin en radikal lideri kendisini parti saflarına yine nasıl kabul ettirdi?

TURMP’IN HAZIRLIK PERİYODU: TRUTH SOCIAL VE TWITTER

Başkanlık devrindeki tuhaf açıklamalarıyla, sonu gelmeyen skandallarıyla ve ırkçı kabul edilen çıkışlarıyla ABD’nin en karşıt lideri olarak tarihe geçen Trump, sol ve liberal çevrelerin ağır tenkidine maruz kalıyordu.

O denli ki bu kamuoyu baskısına ve pandemi devrindeki ‘ölümcül’ yanlışlarına karşın Trump 2016 Başkanlık seçimlerinden fazla oy almayı başarmıştı. Kaybettiği seçimde Afro-Amerikalı (yüzde 12) ve Hispanik (yüzde 32) seçmenlerden aldığı oyları artırmış olması Trump’ın elini güçlendiren faktörlerden biri oldu.

Seçim periyodunda, Silikon Vadisi’nin büyük teknoloji etraflarının kendisine karşı olduğunu her fırsatta lisana getiren ve medya kuruluşlarının kendisine karşı olduğunu öne süren Trump, Fox News’e alternatif olarak kendi Televizyon kanalını kurmak istediğini söylüyordu.

Trump seçim mağlubiyetinin akabinde kendisine karşı olan liberal kamuoyunu etkisiz hale getirmek için planlarını devreye sokmaya başladı. Kendi toplumsal medya uygulaması TRUTH Social’ın kuruluşuna sürat veren Trump cephesi bu alanda hayal kırıklığı yaşasa da Elon Musk’ın Twitter’ı satın almasından da son derece mutlu oldu.

‘TRUMP’A TWİTTER YASAĞI APTALCA, KALDIRACAĞIM!’

Trump’ın, Twitter hesabı 6 Ocak 2021’de yaşanan Kongre baskınının akabinde “Baskını teşvik ettiği” gerekçesiyle kapatılmış. Twitter’ın verdiği kararı kıymetlendiren Trump, “Twitter çalışanları, beni seçen 75 milyon vatanperveri susturmak maksadıyla hesabımın platformda kapatılması için Demokratlar ve radikal solcularla iş birliği yaptı” demişti.

Twitter’ı satın alan ve kendisini “ifade özgürlüğü mutlakçısı” olarak nitelendiren Musk, yasakla ilgili, “Bu, ahlaki açıdan makûs ve aptalca bir karardı. Donald Trump’ı yasaklamak hakikat değildi, bu bir hataydı” çıkışı, 2024 seçimlerine hazırlanan Trump için değerli bir dayanak manasına geliyor. 

BİDEN ÜSTÜNLÜĞÜ TRUMP’A KAPTIRIRSA, BÜTÜN İSTİKRARLAR YİNE DEĞİŞİR!

Bu hazırlık süreçlerinin akabinde Trump düğmeye bastı ve bilhassa Kongre baskınının akabinde Cumhuriyetçi Parti saflarında bozulan imajını süratle düzeltmeye başladı. Buna karşın Cumhuriyetçi Parti’deki Trump terslerinin sayısı yüzde 47 civarında.  

Ama son anketlerde halkın yüzde 54’ünün ABD Lideri Biden’ın siyasetlerini onaylamaması ve Kongre orta seçimleri üzere kritik bir dönemeçte Cumhuriyetçi Parti’de Trump’tan diğer güçlü bir adayın olmaması yine bir evvelki liderin etrafında birleşmeyi sağlayabilir.

2018 Kongre orta seçimlerinde üstünlüğü Demokratlara kaptıran Cumhuriyetçiler hem Temsilciler Meclisi hem de Senato’da Demokratlara karşı üstünlük sağlayabilirse, Biden’ın kabinesini bir epey zora sokabilir.

EYALETLERDE NELER OLUYOR?

Orta seçimler Trump için 2024 seçimlerinin kazanılmasında epeyce kritik olacak.

Geçtiğimiz hafta ABD’nin ortabatı eyaletlerinden olan Ohio’da Trump’ın takviye verdiği Cumhuriyetçilerin senatör adayı J. D. Vance’in ön seçimleri kazanması bir manada imkânsızın geçekleşmesiydi. Trump, anketlerde üçüncü sırada olan Vance’e “Midas dokunuşu”nu andıran bir takviyede bulundu. Vance, Trump yanlısı duruşu nedeniyle ödüllendirildi ve yarış boyunca milyarder Peter Thiel’in takviyesini kazandı.

Bu da seçimi kazanmanın anahtarının Trump’ta olduğunu Cumhuriyetçi Parti adaylarına göstermiş oldu.

Lakin eski liderin bu süreçte daima mucize kovaladığını söylemek gerçek olmaz. Trump bilhassa rakipsiz adayları destekleyip muvaffakiyet istatistiğini yükselterek gücünü göstermek istiyor. Trump’ın, Indiana seçimlerinde kazanmasına kesin gözüyle bakılan Senatör Todd Young’ı desteklemesi de buna bir örnek.

Lakin, bu yükselen grafik Nebraska’daki ön seçimlerde bozuldu. Nebraska Valilik seçimlerinde Trump’ın desteklediği Charles Herbster, ön seçimleri Jim Pillen’a karşı kaybetti. Bu sonucun Cumhuriyetçi adayların bakış açısını nasıl değiştireceğini ise vakit gösterecek.  

TRUMP’IN ‘SEÇİMLER ÇALINDI’ ÇIKIŞI TEMEL MOTİVASYON OLDU

Cumhuriyetçi Parti önde gelenleri Trump’a karşı çekimser olsa da herkes onun yarattığı imajın Amerikan halkının değerli bir kesitinde karşılık bulduğunu kabul etmiş durumda. Bilhassa, Trump’ın bir buçuk yıl evvel seçimi kaybetmesine karşın çabayı sürdürmesi muhafazakâr etraflarda bir epey takdir toplamış görünüyor.

Ülke çapındaki Cumhuriyetçi adayların ön seçimlerde Trump’ın dayanağını görmeleri ve muvaffakiyetin anahtarının onda olduğunu her fırsatta lisana getirmeleri, eski liderin popülerliğini gün geçtikçe parlatıyor.

Bilhassa, Trump’ın Kasım 2020 seçimlerinde yaşananların akabinde “seçimler çalındı” çıkışında ısrar etmesinin, birçok Cumhuriyetçi aday için seçimlerde temel motivasyon kaynağı olduğu anlaşılıyor.

Hatta Trump’ı parti saflarında onaylamayanlar bile bu mağduriyet üzerinden onu alttan alta desteklemekten geri durmuyor. Cumhuriyetçi adayları destekleyen ve onların dayanağını gerisine alan Trump, Cumhuriyetçilerin yükte olduğu bir Temsilciler Meclisi ve Senato’nun yanında Cumhuriyetçi valilerden oluşan destekçileriyle 2024 seçimlerine hiç olmadığı kadar güçlü girebilir.  

‘ONU KAHRAMAN OLARAK GÖRÜYORLAR!’

Cumhuriyetçi Parti’deki pek çok siyasi zıddına ve kendisinden evvelki Cumhuriyetçi liderlere kıyasla Trump, ABD siyasetini sağ popülizmle adeta teslim aldı ve emsal bir siyaseti kendi partisi için de uyguladı.

Sistemin dışına itilmiş hisseden kitlelerin gücünü gerisine alarak partisini ele geçiren Trump, kendi oluşturduğu gerçeklik ötesi dünyaya, “seçkinlerden bıkan” Amerikalıları inandırdığı üzere, göçmenler başta olmak üzere “istenmeyenlere” karşı olan seçkinleri de eklemeyi başarıyor.  

Siyasi yorumcu ve Trump biyografisi yazan Michael D’Antonio, 2024 seçimlerine hazırlanan Trump için yaptığı değerlendirmede şunları söyledi:

“Onu bir kahraman olarak görüyorlar. Düşmüş, bozguna uğratılmış olarak gördükleri bu adamın yükselişi için çalışacaklar. Evangelistler, düştüğü yerden kalkan bu adama tapacak; fanatiklikleri hudut tanımıyor.”

Tablo böyleyken Trump’ı misyondan almak için oy kullanan Cumhuriyetçi yetkililer onun parti içindeki engellenemez yükselişini şu an için korkuyla izlemekten diğer bir şey yapamıyor.

Tüm bu nedenlerden dolayı dünya siyasetinde yaşanan tıkanıklık ve savaş nedeniyle bir epey yıpranan Biden liderliğindeki Demokratlar için bu seçim bir epey kuvvetli geçeceğe benziyor. Son seçimlerin ışığında, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle artan jeopolitik kaygılar ve yüksek enflasyon Biden idaresine yönelik memnuniyetsizliği daha da arttırıyor.

Bu açıklığı fırsata çevirmek için kararlı adımlar atan Trump’ın oynadığı oyunun bir oldukça karışık olması ve seçim devrine yanlışsız farklı olasılıkları barındırması epey olası. Cumhuriyetçilerin 2018 Kongre seçimlerinde kaybettikleri koltukları tekrar alması durumunda ise Trump partide sarsılmaz bir yer edinmiş olacak. Ancak buna karşın Trump daha şimdiden oynadığı oyunla değerli kazanımları ele geçirmişe benziyor.

KÜRTAJ AYKIRISI HAREKETİN PERDE GERİSİNDEKİ KAHRAMANI!

ABD’de yaklaşık 50 yıl evvel kürtaj hakkını ulusal çapta garanti altına alan Roe-Wade kararının, Yüksek Mahkeme yargıçları tarafından bozulması istikametinde çoğunluk görüşü oluştuğu istikametindeki evrakın kamuoyuna sızdırılması büyük infial yarattı.

Şayet, Roe-Wade kararı Yüksek Mahkeme yargıçları tarafından bozulursa, her eyalete kendi kürtaj sınırlamalarını belirleme hakkı doğmuş olacak. Pekala, bu yasa değişikliğinde Trump’ın ne üzere bir tesiri var?

Trump vazife mühleti içinde çok kritik ataklar yaparak bilhassa Cumhuriyetçi Parti seçkinlerini beğenilen tutmayı âlâ başarmıştı. Trump, en az 40 sene mahkemede vazife yapacak epey genç ve kendisine yakın olan muhafazakâr üç yargıcı mahkemeye atadı. Bu sayede seçimleri kaybetse de Cumhuriyetçilerin ABD’yi Yüksek Mahkeme kararlarıyla uzun yıllar yönetebileceğini hatırlatmış oldu. 

Liberal Yüksek Mahkeme Yargıcı Ruth Bader Ginsburg’un hayatını kaybetmesi sonrasında Yüksek Mahkemeye kürtaj zıddı duruşuyla bilinen Amy Coney Barrett’ı aday gösteren Trump, Barrett’ınn Senato kararıyla seçilmesini sağlamıştı.

Trump, Barrett’in seçilmesinin akabinde, yüzünde gülücükler saçarak kürsüye çıkmış ve kürtajı yasallaştıran kararın yine değerlendirilmesinin “kesinlikle mümkün” olduğunu, kürtaj yaptıran bayanların cezalandırılması gerektiğini söylemişti. 

‘KONGRE BASKINI DAVASI’ NASIL TESİRLER?

Öte yandan Trump destekçilerinin 6 Ocak 2021’de düzenlediği Kongre baskının üzerinden bir yıl geçse de yargı süreci tüm süratiyle devam ediyor.

Beş kişinin hayatını kaybettiği ve çok sayıda kişinin yaralandığı baskınla ilgili yasal süreç devam ederken, Demokratlar baskının failinin Trump olduğunu ve başkanlığı devretse de hatalı bulunup azledilmesini istemişti.

Birinci bakışta bu talep bir çeşit cezalandırma olarak görülse de Demokratların asıl niyeti Trump’ı 2024 seçimlerine sokulmamasını sağlamaktı. O denli ki, Trump Kongre’de hatalı bulunup azledilseydi bir sonraki seçimlerde aday olması engellenmiş olacaktı.

Lakin beklenen olmadı, Temsilciler Meclisi, Trump’ın azledilmesi istikametinde oy kullanarak belgeyi Senato’ya gönderdi. Senatodaki oylamada 100 senatörden 57’si azli onaylasa da 67 senatör kararı onaylamadığı için çoğunluk sağlanamadı ve Trump hatalı bulunmadı. Bu nedenle, Trump’ın önünde rastgele bir yargı mahzuru de bulunmuyor.

TRUMP, SON ANKETLERDE BİDEN’IN 6 PUAN ÖNÜNDE

ABD merkezli pazar araştırması şirketi, Harris Poll tarafından Mart ayında gerçekleştirilen ankette, “Eğer 2024 seçimleri artık yapılsaydı oylarınızı kime verirdiniz?” sorusuna Amerikan halkı Trump diye cevap verdi.

İştirakçilerin yüzde 47’si oylarını Donald Trump’a, yüzde 41’i mevcut Lider Joe Biden’a vereceklerini belirtirken, yüzde 12’si de kararsız olduklarını açıkladı. Lider Yardımcısı Kamala Harris’in Trump’a rakip olması ihtimaline karşı ise Harris, oyların yüzde 38’ini, Trump ise yüzde 49’unu aldı. Bu tablo 2024 başkanlık seçimleri için Cumhuriyetçi Parti’nin en güçlü adayının Trump olduğunu gösteriyor.

ABD’nin Wisconsin eyaletinde bulunan Marquette Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde misyon yapan Doç. Dr. Edward Fallone, “Trump’ın yine aday olma mümkünlüğü artıyor. Zira geri dönüşünü anıtsal bir olay olarak sunuyor. Konuşmalarında hiçbir tereddüde yer bırakmadan tüm yüreğiyle konuşuyor. Düştükten sonra tek başında kalkan ve tüm başarıyı tek başına sırtlayacağı bir senaryo üzerinde çalışıyor” tabirini kullandı.

The New York Times’da yayımlanan “There’s No Reason to Think Republicans Are Ready to Move On From Trump”; The Guardian’da yayımlanan “Trump the hero for anti-abortion movement after bending supreme court his way”; Politico’da yayımlanan, “Trump reasserts his GOP dominance” ve “Pennsylvania Republicans to Trump: Notice me” başlıklı yazılardan derlenmiştir.