Doktor White’ın hikayesi… Çağının ötesinde bir dahi mi yoksa Frankenstein mı?

ABD’nin Ohio eyaletinin Cleveland kentinde takvimler 1971 yılını gösteriyordu. Ameliyat masasının üzerine eğilmiş olan beyaz önlüklü adam, bir hayat işareti görmeyi bekliyordu. Floresan ışıklar odadaki her şeyi soluk bir renge boyuyor, steril bir hava yaratıyordu.

Masada bir rhesus maymunu yatıyordu. Yeterlice tıraşlanmış boynunu 360 derece çevreleyen bir dikiş göze çarpıyordu. Bu maymun, yıllar süren araştırmaları, aylar süren bekleme süreçlerini, hayvan hakları örgütleriyle hatta başka bilim insanlarıyla yürütülen kaç hengameleri temsil ediyordu. Yüz adet donmuş maymun beyni üzerinde binlerce saat boyunca hazırlık yapılmıştı ve hepsi bu an içindi.

Adam elindeki forsepsle maymunun burnunun ucuna yavaşça dokundu. Nihayet maymunun göz kapakları kıpırdadı ve açıldı. Hayattaydı, uyanıktı ve şuuru yerindeydi. Lakin bu maymun sıradan bir rhesus maymunu değildi. Zira aslında o bir (sayıyla 1) maymun değildi. Omzundan üstü A Maymunu’ndan bedeninin geri kalanı ise B Maymunu’ndan gelen, Mary Shelley’nin kült romanı Frankenstein’daki canavarı hatırlatan bir canlıydı. Beyaz önlüklü adam ise bugün hala bilim tarihinin en tartışmalı isimlerinden biri olan Dr. Robert White’tı.

Boynundan aşağısı felçli halde olan maymun ısıracakmış üzere dişlerini gösterdi. Dr. White maymunun gözlerine bakarken, “Ne yaptım ben?” diye düşündü. “İnsan ruhunun nakledilebileceği bir noktaya mı eriştim?” Bu tuhaf bir soruydu ancak White için tuhaf sözü pek bir şey söz etmiyordu. Zira o diğerleri için akla hayale gelmeyecek şeyleri yapan bir insandı. Sonuçta az evvel açılan gözler, dünyanın birinci başarılı kafa naklini gerçekleştirdiğini kanıtlamıştı.

Bir varsayım ya da kurgu eseri olarak bile inanılmaz görünen bu türlü bir operasyonun gerçek ve başarılı olması, akıllarda onlarca soru doğmasına yol açıyor. Lakin en değerli iki soru şunlar: White neden bu türlü bir şey yapmak istedi? Ve dahası bu insanlık için ne manaya geliyor?

Bunun için en başa dönmemiz ve Robert White’ı biraz daha yakından tanımamız kural.

ÖĞRETMENİ “SEN BEYİN CERRAHI OLMALISIN” DEMİŞTİ

1926’da doğan küçük Robert, daha ilkokuldayken öğretmenlerinin dikkatini çekmiş olan çocuklardandı. O kadar başarılıydı ki St. Paul’deki özel bir askeri okula gönderilmesini tavsiye etmişti öğretmenleri. Lakin ekonomik durumları çok parlak değildi ve White ailesi kardeşler ortası eşitliğe inandığından Robert kendisine teklif edilen bursu geri çevirmek zorunda kaldı.

Onun yerine Minneapolis’te bulunan DeLaSalle Lisesi’ne yazıldı. Okulda en başarılı olduğu derslerden biri fen bilgisiydi. Hatta laboratuvarda kurbağalar üzerinde çalıştıkları devirde, hayvanın kafatasını beyne en ufak bir ziyan vermeden hassasiyetle açması, Katolik bir rahip olan öğretmeninin dikkatini çekmişti. “White, sen beyin cerrahı olmalısın” diyen bu öğretmen bugün yaşasa, kehanetinin tuttuğunu görmekle şaşkına uğrardı muhtemelen.

White’ın babası o yıllarda askere çağırıldı ve iki yıl sonra Filipinler’deki bir savaş esirleri kampında öldü. Bunun sonucunda ailenin ekonomik durumu daha da zorlaştı.

Liseden mezun olur olmaz bu defa White askere çağırıldı ve 1944 yılında cepheye gönderildi. Akademik geçmişini gören yetkililer, savaşta laboratuvar teknisyeni olarak misyon yapmasına karar vermişti. White bir yandan askerlik yapıyor bir yandan da tıp dersleri alıyor, deneyler ve kan testleri gerçekleştiriyordu. Savaşın son günleri olduğundan laboratuvarda işler yavaş ilerliyordu. Bu da White’a bol bol vakit kalmasını sağlıyordu.

ÜNİVERSİTEYİ YARIDA BIRAKIP TIP FAKÜLTESİNE BAŞLADI

Savaştan sonra White, St. Thomas Koleji’nde yüksek tahsiline başladı lakin mezun olmasına bir yıl kala okulu bıraktı. Çünkü, okulun internet sitesinde anlatılan hayat kıssasına bakılırsa, profesörlerinden biri bu parlak gencin lisans derecesi almakla uğraşmasının bir vakit kaybı olduğunu düşünmüş ve White’ı bir tıp fakültesine transfer olmaya ikna etmişti.

Yaşadığı yere en yakın tıp fakültesi Minnesota Üniversitesi’ndeydi ve White da 1950’de tam burslu olarak burada eğitimine başladı. Bir yıl sonra tekrar ışığını gören bir profesörünün ön ayak olmasıyla bu sefer Harvard Tıp Okulu’na (yine tam burslu) transfer oldu.

1953 yılında tıp hekimi olarak mezun oldu. Boston’da bir hastanede intörnlüğü esnasında çalışma alanını beyin cerrahisi ile sonlandırmaya karar veren White, Minnesota Üniversitesi’nde bu alanda doktora yaptı. Tez konusu köpek beyninin iki lobunun birbirinden büsbütün ayrılması üzerineydi.

White vakitle dünyanın en tanınmış beyin cerrahlarından biri haline geldi. Cerrahi maharetleri insan üstü denecek düzeydeydi. Hatta yaptığı deneyler sayesinde günümüz tıbbının en standart uygulamalarından biri olan beyni soğutarak müdafaa fikrinin geliştirilmesinde de kıymetli rol oynadı. Bu nedenle bugün kalp krizi geçirenler, beyin hasarını önlemek için soğuk battaniyeye sarılıyor. Ve White’ın soğutma tekniği sayesinde, beyin cerrahları geçmişte en fazla 3-5 dakika çalışabildikleri organ üzerinde 2 saate varan ameliyatlar yapabiliyor.

BEYNİ ZİYAN VERMEDEN YERİNDEN ÇIKARMAK MÜMKÜN MÜ?

Nasıl mı? Malum, beyin 1,5 kilogramlık tartısıyla bedenimizin çok küçük bir yüzdesini oluşturuyor. Lakin düşünmemizi, konuşmamızı, hareket etmemizi hülasa yaşamamızı da beyin sağlıyor.

Tüm bu gücü nedeniyle biraz hassas, hatta kaprisli bir organ beyin; bilhassa de oksijen konusunda. Beynimize 30 saniye oksijenli kan gitmezse şuurumuzu kaybediyoruz. Birinci dakikanın sonunda beyin hücreleri ölmeye başlıyor, üçüncü dakikada kalıcı beyin hasarı oluşuyor, beşinci dakikadan sonra ise mevt kaçınılmaz hale geliyor.

Tüm bunların farkında olan White, “Beyni bir kalıcı hasar yaratmadan kafatasından nasıl çıkarırım?” sorusunun karşılığını arıyordu ve aradığı karşılığı tarih kitaplarında buldu. Çok soğuk bölgelerde kaybolan ve donmuş halde bulunan, kendilerine geldiklerinde hiçbir beyin hasarı göstermeyen gezginlerin kıssalarını okumuştu. Bu öyküleri inceledikçe şunu fark etti: Çok soğuk nedeniyle beynin metabolik süreçleri yavaşlandığında, oksijen muhtaçlığı da azalıyordu.

Demek ki yanlışsız şartlar sağlandığında beyni ziyan vermeden yerinden çıkarıp, donörden gelecek kan akışına bağlamak ve bedenin dışında yaşatmak mümkündü. Lakin bu fikrini kanıtlaması gerekiyordu. Bunun için çabucak çalışmalara başladı ve sonunda başardı. Damar yerine kan taşıyan borulara bağlanmış bir maymun beyninin, bağlı olduğu EEG makinesine sinyaller göndermeye devam ettiğini (yani “düşündüğünü”) gösterdi. White’a nazaran, bu EEG sinyalleri beynin bedenin dışında yaşamaya devam ettiğini gösteriyordu.

SOĞUK SAVAŞ’IN SICAK REKABETİ

Elbette herkes beynin faaliyetlerine devam etmesinin yaşamak manasına geldiğine katılmıyordu lakin White bir formda gerçek yolda olduğunu göstermişti. Ancak bu onun için yalnızca başlangıç noktasıydı. White’ın asıl gayesi şuuru de nakledebilmek bunun için kafayı bütünüyle bir diğer vücuda taşıyabilmekti.

White, bu fikrinde Sovyet bilim insanı Vladimir Demihov’dan esinlenmişti. Soğuk Savaş yıllarıydı ve ABD ile SSCB ortasında yalnızca uzay araştırmaları alanında değil tıp alanında da önemli bir yarış vardı. Devrin tabiatına uygun bir biçimde, White ile Demihov da birbirlerini yakından izleyen iki rakipti. Demihov’un 1958’de yayımlandığı bir görüntü bilim dünyasında büyük ses getirmiş ve olağan White’ı da etkilemişti. Demihov, küçük bir köpeğin başını ve ön bacaklarını büyük bir köpeğin gövdesine nakletmiş ve ortaya iki başlı bir köpek çıkmasını sağlamıştı. Büyük köpeğin kalbi hem kendi beynine hem de küçük baştaki beyne kan pompalamayı sürdürüyordu. (Sovyetler o devirde organ nakli konusunda çok ileri gittiklerine dair pek çok açıklama yapsa da ilerleyen devirde tablonun o kadar da parlak olmadığı anlaşıldı.)

Bu araştırmanın neye hizmet ettiği pek muhakkak değildi lakin White’ı daha da radikal adımlar atmaya itti. Sonuç da yazının en başında bahsettiğimiz ameliyat masasında yatan rhesus maymunu oldu. İki maymunun birleştirilmesiyle ortaya çıkan bu canlı, uyandıktan sonra görebiliyor, duyabiliyor, tat ve koku alabiliyor haldeydi. Lakin felç halindeydi zira kesilen bir omurilikteki yüz milyonlarca sonu bağlayacak teknoloji şimdi bulunabilmiş değildi (ve hâlâ da tam olarak bulunabilmiş değil). Bu nedenle hareket etmesi imkansızdı. Ancak 9 gün boyunca hayatta kalmayı başardı. White hastasının ruh halini o günlerde üç sözle özetlemişti: Tehlikeli, hırçın ve çok mutsuz.

WHITE’IN EMELİ NEYDİ?

Artık, geldik daha değerli olan soruya: White bunu neden yapıyordu? Geçtiğimiz Mart ayında ABD’de tam da bu soruya karşılık arayan bir kitap yayımlandı. Müellif Brandy Schillace’ın imzasını taşıyan “Mr. Humble and Dr. Butcher” (Bay Mütevazı ve Tabip Kasap) isimli kitap, 2010 yılında ölen White’ın çalışmalarını bir defa daha tartışmaya açtı.

Kitabın yayımlanmasından birkaç ay sonra Medium’un bilimsel yayını Elemental için de bahisle ilgili bir yazı kaleme alan Schillace’a nazaran, White’a bunu yaptıran şey, tıpkı operasyonu insanlarda da uygulayabilmenin yollarını bulmaktı. White, bir insan başına yeni bir vücut verebilmek istiyordu. Zira kendisinden sık sık “Humble Bob” (Mütevazı Bob) olarak bahseden White, yalnızca laboratuvarında Dr. Frankenstein üzere tuhaf deneyler yapan bir bilim insanı değildi. Birebir vakitte bir travma hastanesinde bilfiil hayat kurtarmak için çalışan bir hekimdi.

Her gün kanserden ölen çocuklara, sarhoş şoförlerin kurbanı gençlere şahit oluyordu. Hatta yakın bir arkadaşını ameliyat etmiş lakin kurtaramamıştı. Daima gözlerinin önünde beşerler ölüyordu ve White onları kurtarmak istiyordu.

BEYİN = HAYAT

Ona nazaran hayatla beyin eş manalıydı. Zira White, beynin insanın ruhunun deposu olduğuna inanıyordu. Beyin sinyal göndermeye devam ettiği surece, hayat kurtarılmaya kıymetti. “Beyin eşittir hayat” olduğundan, beynin bir bedenden diğer bir bedene taşınması halinde şuurun de taşınması gerekirdi.

Schillace kitabı yayınlandığında New York Post’a verdiği röportajda, White’ın bu biçimde beş maymun baş nakli operasyonu yaptığını belirterek, “Maymunlar, Dr. White’tan hoşlanmıyordu ve bu hususta hakikaten kararlıydılar” diye konuştu. Schillace’ın aktardığına nazaran, bu bile White için baş transferi sonrası maymunların şuurunun de vücut değiştirdiğinin delili niteliğindeydi.

Hatta bu nedenle sonraki yıllarda verdiği röportajlarında “kafa nakli” ya da “beyin nakli” tabirlerinin kullanılmasına daima karşı çıktı. İnsan beyinden ibaretse şayet, içine girdiği kafatası ve vücut, o beyin için bir taşıyıcıdan öbür bir şey değildi. Vücudu, “beyin için çalışan bir makine” olarak nitelendiriyordu. Baş nakledildiğinde organizmanın özü, “yaşam prensibi” de naklediliyordu. Münasebetiyle bu prosedür “tam vücut nakli” olarak nitelendirilmeliydi. Ve tam vücut nakli sayesinde uzunluğundan ya da belden aşağısı felçli bireylerin hayatları değiştirilebilirdi.

Hal böyleyken, White’ın yolu 1999 yılında Craig Vetovitz isimli bir bireyle kesişti. Daha doğrusu Vetovitz, tam da bu sebeplerden ötürü yardım istemek için White’ın kapısını çaldı.

WHITE’IN OPERASYONU İÇİN HARİKA BİR ADAYDI

Vetovitz, gençliğinde bir dalış kazası nedeniyle felç olmuştu. Mümkün olduğunca uygunlaşmak istemişti ancak devrin tedavi programları onun düzeyindeki hasarlarda çok fazla tesirli olamıyordu. Yeniden de Vetovitz yılmamış, kendi özel tekerlekli sandalyesini geliştirmiş hatta kollarını oynatamamasına rağmen yazı yazmasını sağlayan bir araç bile yapmıştı.

White ile tanıştıkları periyotta iş sahibi, evli, çocuklu bir adamdı. Yani uğruna yaşayacak çok şeyi vardı lakin bedeni ona ihanet ediyordu. Böbrekleri iflas etmek üzereydi ve felçli bir hasta olduğundan, organ nakli bahtı epeyce düşüktü. Böylelikle sıhhat dalından ümidi kesen Vetovitz, birinci tam beden nakli ameliyatının adayı olmak için White’a başvurdu.

Ameliyat epey güç ve tehlikeliydi ve sonuçta başarılı olunsa bile Vetovitz felçli hayatına devam edecekti. Lakin aslında ömrü boyunca düşük ihtimalleri gerçekleştirmiş bir kişiydi. Hasebiyle bahtını tekrar denemeye karar vermişti. Hayatının yaşanmaya ve kurtarılmaya kıymet olduğunu düşünüyordu. White da Vetovitz’e istediğini vermeye hazırdı. Yalnızca bir böbrek nakli değil, tüm beden nakli yapılacaktı.

NE PARA BULABİLDİ NE DE MÜSAADE ALABİLDİ

White son süratle operasyona hazırlanıyordu. Kadavralar üzerinde denemeler yaparken beşerler üzerindeki operasyonun maymunlardan çok daha kolay olacağını fark etti. Hatta kendisine bir donör vücut de buldu. Trafik kazası sonucu beyin mevti gerçekleşmiş bir adamın vücudu Vetovitz’in yeni bedeni olacaktı.

Bu deneysel operasyon için artık iki şeye muhtaçlık vardı: 4 milyon dolarlık bir bütçe ve hastane müsaadeleri. Lakin White ne müsaade alabildi ne de gereğince para toplayabildi. Hasebiyle Vetovitz’in ameliyatı hiç gerçekleşmedi.

Pekala gerçekleşse bu ameliyatın sonunda ne olacaktı? Vetovitz hayatta kalabilecek miydi? Olur da uyanırsa birebir bilince mi sahip olacaktı? Bedeninin geri kalanındaki nöronlar ameliyattan nasıl etkilenecekti? Farklı bir vücutla yaşarken ona birebir kişi denebilir miydi? Operasyona dair bunlar üzere birçok etik soru ve sorun vardı tahminen fakat bunların hiçbiri White’ı yolundan çeviremedi.

WHITE HAYVAN HAKLARI AKTİVİSTLERİNİN AMACINDAYDI

Aslına bakılırsa White bütün mesleği boyunca etik tartışmalarının odağında oldu. Tahminen çağının ötesinde düşünebilen çok yetenekli ve saygın bir bilim insanıydı ancak maymunlar ve köpekler üzerinde yaptığı deneyler, laboratuvarında dondurulmuş halde yüzlerce maymun beyni bulundurması üzere münasebetlerle kamuoyunun, bilhassa de hayvan hakları aktivistlerinin büyük reaksiyonunu çekiyordu.

Fakat White, hayvanlar üzerinde deneyler yapmakta etik bir sorun görmüyordu. Bilim mecmualarından Reader’s Digest mecmuasına e kadar her yazdığı yazıda, “İnsanların ruhu vardır, hayvanların ise yoktur” savını tekrarlıyordu. (Bu ortada hayvan deneylerinin devrin standardı olduğunu, birçok ilaç, tedavi ve aşının hayvan deneyleri ile geliştirildiğini de hatırlatalım. Örneğin çocuk felci aşısı için 40 yıl boyunca fareler ve maymunlar üzerinde çalışmalar sonucu ortaya çıktı.)

White’a, “deli bilim adamı”, “Dr. Frankenstein”, “Doktor Kasap” üzere yakıştırmalar yapılıyordu. Schillace’a nazaran, “White, insanların şok faktörünü aşamaması nedeniyle hayal kırıklığı yaşıyordu. Ancak insan içine çıkarken birden fazla vakit üzerinde ‘Dr. Frankenstein’ yazılı hekim çantası elinde oluyordu. Bu türlü bir ikili karaktere sahipti.”

MEDYA ONU ÇOK SEVİYORDU

Tam da bu ikili karakteri nedeniyle White, tanınan kültürün de sevdiği bir isimdi ve göz önünde olmaktan hiç lakin hiç rahatsız değildi. Kaleme aldığı 900 civarında akademik makalenin yanında People, GQ, New York Times üzere yayınlara röportajlar veriyor, sık sık Cleveland gazetelerine yazılar yazıyordu.

Fakat medyadaki tüm varlığının saygın işler olduğunu söylemek de mümkün değildi. Göz önünde olma isteği ve büyük egosu vakit zaman aşağılanmaya da yol açabiliyordu. Çünkü White, kendisine bir Nobel Mükafatı verilmesi gerektiği istikametinde açıklamalar yapıyor; bilim insanı Stephen Hawking’e ve aktör Christopher Reeve’e “Gelin sizi ameliyat edeyim, size yeni vücutlar vereyim” diye davetlerde bulunuyordu. (Ne Hawking ne de Reeve bu teklifi kabul etti.)

En fazla düştüğü nokta ise “Hard Copy” isimli bir tabloid programının Cadılar Bayramı özel kısmına, Vetovitz ile birlikte katılması oldu. Programda ikili, “Dr. Frankenstein ve istekli canavarı” olarak nitelendirilmişti.

Bilim kurguyu çok sevdiğini her fırsatta söylüyor, Shelley’nin Frankenstein’ı üzere klasiklerden 1950’lerin ucuz sineması ‘Donovan’s Brain’e kadar çeşidin tüm örneklerini yakından takip ediyordu. Hatta emekli olduktan sonra ‘The X-Files’ dizisinin yaratıcısı Chris Carter’ın daveti üzerine 2008’de vizyona giren ‘The X-Files: I Want to Believe’ sinemasında danışmanlık bile yaptı.

İLAH İSMİNE HAREKET ETTİĞİNİ SÖYLÜYORDU

Tüm bunların yanında White, 10 çocuklu bir aile babası ve çok inançlı bir Katolik’ti. Her akşam işten konuta dönerken mahallesindeki kiliseye uğrayıp akşam ayinine katılıyor, her ameliyattan evvel dua ediyor, hastaları ve ailelerini de dua etmeye çağırıyordu.

Oğlu Bob White’ın dediğine nazaran, “dindarlarla tabipler ortasında bir köprü kurmak” için çalışıyordu. Bob White, St. Thomas Üniversitesi mecmuasına yaptığı açıklamada, “Bazı dinler bilim ve hekimler konusunda temkinlidir fakat babam bilimsel çalışmalarının İlah aksisi olmadığını açıklayabileceğini düşünüyordu” diye konuştu. Kızı Ruth White’a nazaran ise kilisede geçirdiği saatler White için tefekkür anlarıydı.

Hayatı mühletince vazife yapan iki papayla (6’ncı Paul ve Jean Paul) dostluklar kurmuş, Vatikan’ın biyoetik konseyinde Papalık Bilimler Akademisi’nde misyon yapmıştı. Heyetteki işi çağdaş tıbbın yarattığı ikilemlere (örneğin hayatın tam olarak hangi noktada bittiğine) Katolik mezhebi bağlamında tahliller bulunmasına yardımcı olmaktı. Vatikan’ın beyin vefatı ve tüp bebek konusundaki görüşlerinin şekillenmesinde White’ın büyük rolü oldu.

Schillance, “White kendisini Rab’ın grubunda görüyordu” dedi ve ekledi: “‘Operasyonlar sırasında elimi hareket ettiren Allah’ın yol göstericiliğidir’ kederi. Her vakit yanlışsız olanı yaptığına emindi” diye konuştu. Ancak Vetovitz’in asla gerçekleşmeyen ameliyatı için White’a Papalık da onay vermemişti.

WHITE 2010’DA HAYATINI KAYBETTİ

White, 2010 yılında insanlarda baş nakli operasyonunu gerçekleştiremeden hayatını kaybetti. Lakin ömrünün son anına kadar bunu yapabileceğine inanıyordu. 1999’da Scientific American için kaleme aldığı bir makalede şöyle diyordu: “Her vakit bilim kurgunun konusu olan Frankenstein efsanesinin, yani farklı organların bir ortaya getirilmesiyle bir insan inşa edilmesinin, 21’inci yüzyılın başlarında bir gerçekliğe dönüşeceğini varsayım ediyorum.”

Nitekim de White’ın notları ve günümüz teknolojisiyle bu operasyonun yapılabilmesi hayli mümkün. Hatta bunu yapmaya çalışan biri de var: İtalyan cerrah Sergio Canavero. Canavero evvel 2013’te White’ın çalışmalarını sürdürmekte olduğunu açıkladı, akabinde 2017 yılında bu amaca bir adım daha yaklaştığını tüm dünyaya ilan etti. Çinli meslektaşı Xiaoping Ren ile birlikte Kasım 2017’de kadavralar üzerinde beyin nakli operasyonunu muvaffakiyetle tamamladıklarını duyuran Canavero, bir sonraki adımın da beyin mevti gerçekleşmiş iki donör ortasındaki nakil olacağını söylemişti.

WHITE’IN VİZYONU GERÇEK OLABİLİR Mİ?

Lakin bilim dünyasının genelinin bu fikre hala sıcak baktığını söylemek pek mümkün değil. White ile yakın çalışmış olanlar bile bu fikre karşı olduklarını lisana getiren açıklamalar yaptı. Örneğin onlardan biri olan Jerry Silver, Canavero’nun 2013’teki çıkışının akabinde CBS News’e verdiği bir röportajda, kafa/tam vücut naklini “tamamıyla bir fantezi” olarak nitelendirmişti.

White’ın 1970 yılında ameliyat ettiği maymunun yaşadığı acıyı gördüğünü de belirten Silver, “Kafanın uyandığı anda maymunun yüzünde fecî bir acı, baş karışıklığı ve korku sözü olduğunu hatırlıyorum” diye konuşmuş ve eklemişti: “Korkunç bir şeydi. Bir daha da asla yapılmaması gerektiğini düşünüyorum.”

Gelecekte dünya değişir mi, kafa/tam vücut nakilleri böbrek ya da kalp nakli kadar sıradan ve kabul edilebilir operasyonlar haline gelir mi bilinmez. Lakin White’ın geride bıraktığı mirasın güzeliyle kötüsüyle çok büyük olduğu ortada. Hem kendi elleriyle hem Case Western Reserve Üniversitesi’nin tıp fakültesinde eğittiği öğrencileri aracılığıyla hem de geliştirdiği tekniklerle hayatını kurtardığı insanları saymaya gücümüz yetecek üzere değil. Bu yolda can veren binlerce hayvan konusunda ise yorumu size bırakıyoruz.