‘Her üniversite farklı olmalı’

Doğu Anadolu Projesi Bölgesi Üniversiteler Birliği (ÜNİDAP) 5’inci devir toplantısı, Erzurum Atatürk Üniversitesi Kültür Merkezinde yapıldı. YÖK Lideri Prof. Dr. Erol Özvar ve ÜNİDAP üyesi 17 üniversitenin rektörlerinin katıldığı toplantıda konuşan DAP Bölge Kalkınma Yönetimi Lideri Osman Demirdöğen, bölge üniversitelerinin hazırladığı toplam 47 projeye 30 milyon 706 bin liralık takviyeleri olduğunu söyledi. Demirdöğen, 47 projenin 32’sinin tarım, 13’ünün eğitim ve kültür, 2’sinin ise güç bölümünde olduğunu bildirdi.
Toplantıya mesken sahipliği yapan Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ömer Çomaklı, ÜNİDAP bünyesindeki 17 üniversitenin mevcut durumu faaliyetleri hakkında bir sunum yaptı. Çomaklı, sunum sonunda bölge üniversiteleri olarak meseleleri ve tahlili için tekliflerini lisana getirdi.

BÖLGESEL KALKINMAYA KATKI
’Bölgesel Kalkınma ve Üniversitelerin Rolü’ bahisli konuşma yapan YÖK Lideri Prof. Dr. Erol Özvar, üniversitelerin eğitim ve araştırmanın yanı sıra en değerli misyonlarından birinin de topluma hizmet olduğunu söyledi. Yaptıkları araştırmalarla bir yandan bilimsel bilginin ve yeniliklerin peşinde olan üniversitelerin öteki yandan da ürettikleri bilgi birikimi ve deneyimlerin olumlu tesirleriyle ülkenin ve bölgenin refahına katkı sağladığını söz eden Prof. Dr. Özvar, “Üniversitelerimiz, bütün işlevleri ve paydaşlarıyla birlikte içinde bulunduğu bölgenin hayat kalitesinin güzelleştirilmesine ve artırılmasına hizmet eden kurumlardır. DAP bölgesindeki her bir vilayetimizin üniversitesi nitelikli bilgi üreten yetişmiş öğretim elemanı takımı ile işte bu gayeye yakın gelecekte ulaşmamızda en büyük hisse sahibi olacaktır. Yükseköğretim kurumlarımızdan klâsik faaliyetlerinin yanı sıra son yıllarda bölgesel gelişmede belirleyici rol oynamaları daha fazla beklenmektedir. Bu beklenti dünyada genel olarak metropol alanların dışında yeni üniversitelerin kurulmasıyla daha sık gündeme gelmeye başlamıştır. Kurulan bu yeni üniversitelerin eğitim seviyeleri ve araştırma yoğunlukları esaslı üniversitelerin düzeylerine şimdi ulaşamamış olmasına karşın bölgesel kalkınmaya katkı konusundaki motivasyonları epeyce yüksektir” diye konuştu.

İÇİNDE BULUNDUĞUNUZ BÖLGEYE YÖNELİK MÜŞAHEDE YAPMAK
Üniversitelerden inovasyon, yenilik beklendiğini söz eden Prof. Dr. Özvar, “Bölge beşerinin kültür yapısı, eğitim seviyesi, alt tabiriyle ananeleri, aile yapıları, mensubiyetleri üzerinden çalışmak suretiyle üniversitelerimizin bölge beşerinin kalkınmasına yönelik çok farklı modeller geliştirmesi gerektiğine inanıyoruz. Bu çok güçlü müşahede kapasitesiyle altından kalkılabilecek konulardır. Yani üniversitelerimiz, üniversite idarelerimiz; bütün öğretim elemanlarını seferber etmek suretiyle faaliyette bulunduğu kente yönelik olağanüstü değerli önemli sistematik müşahedeler yapmak zorundadır. Günlük hayatın içine girmek suretiyle esnafından, ilkokul öğrencisine, doktorlarından, annelere pek çok bölümü şahsen müşahede yapmak ve bu müşahedeleri sistematik hale getirmek ve bunların notlarını almak suretiyle üzerinde çalışarak yapabileceği bir iştir. Fakülte binaların içinde, ofislerin içinde asla müşahede olmaz. İçinde bulunduğumuz kentin beşerinin yapısını, işletme biçimlerini, şirketlerini, sivil toplum örgütlerini, çizgisi siyasi yapılarını çok yakından takip etmek suretiyle olabilir. Diğer türlü inovasyon, farklı modellerin geliştirilmesi neredeyse imkansız, hatta tesadüflere bağlı olduğu söylenebilir. Bu açıdan siz kıymetli yöneticilerimizden bizim bekleyeceğimiz en kıymetli şeylerden bir tanesi, aslına bakarsanız bu müşahededir. İçinde bulunduğunuz bölgede çok sistematik müşahedeler yapabilmek, bunlarla alakalı envanter çıkarabilmektir” dedi.

ÖRENCİLER KENTİN TURİSTİ OLMAMALI
Üniversitelerde öğrencilere yönelik projeler geliştirilmesi gerektiğini de söz eden Prof. Dr. Özvar, şunları söyledi: “İşletmelerin ve lokal toplulukların gereksinimlerine nazaran belirlenen öğrenci projeleri aracılığıyla bölgedeki öğrencilerin üretkenliklerini artırmak. Yani burada okuyan öğrencilerimiz bölgenin yahut kentin turisti olmamak zorundadır. Bu bölgenin bir modülü haline getirilmek zorundadır. Bu bölgenin üretken bir kesimi olmak durumundadır. Bu da lakin öğrenci projeleriyle gerçekleştirilebilecek bir misyondur. Bu da en az öğretim elemanları, üniversite hocaları, araştırıcılar kadar öğrencilere yönelik bu çeşit projelerin öne alınması gerektiğini, öğrencilerin daha okurken lisans ve lisansüstü seviyede onları daha fazla kente yönelik nasıl üretken yapabiliriz sorusuna karşılıklar aranması gerektiği kanaatimi sizlerle paylaşmak isterim.”

ÜNİVERSİTELERİN MİSYON FARKLILAŞMASI
YÖK olarak son periyotta üniversitelerde misyon farklılaşmasına özel değer verdiklerini söyleyen Prof. Dr. Özvar, “Temel çıktılarda birbirine benzeyen üniversiteler, eğitim-öğretim ve araştırmada beklenen üniversal niteliklerden taviz vermeden, bulundukları coğrafyanın muhitin gereksinimleri ve nihayet sahip oldukları potansiyel ve kapasiteye nazaran stratejilerini gözden geçirerek farklılaşabilmelidir. Topluma hizmet için daha somut ve aktif çıktılar üretebilme ismine üniversitelerimizde bu cinsten odaklanmayı önemsiyoruz. Tekrar YÖK olarak, yükseköğretimin eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmeti kapsayan bütün süreçlerinde ’kalite, çeşitlilik, farklılık ve bölgesel gelişme odaklı’ bir planlama anlayışını ve yaklaşımını önemsediğimizi tabir etmek istiyorum. Yapısal değişim niteliğindeki en değerli teşebbüslerimizden birisi olan üniversitelerimizin bölgesel kalkınma odaklı misyon farklılaşmasına yönelik çalışmalarımızı da bu kapsamda pahalandırıyor ve bu alandaki faaliyetlerimizi üniversitelerimiz ve tüm paydaşlarımızla birlikte bundan sonra da güçlendirerek devam ettirmeyi planlıyoruz. Üniversitelerimizin birincil faaliyetlerinin yanı sıra bulundukları ilin ve bölgenin doğal, ekonomik, ticari, sınai ve toplumsal potansiyelinin aktif kullanılmasına; mahallî ekonomik hayatın geliştirilmesine; bölgenin muhtaçlık duyduğu insan kaynağının yetiştirilmesine katkı sağlanmasına değer veriyoruz” diye konuştu. 

ÜNİVERSİTELER BİRBİRİNİN GİBİSİ OLMA EĞİLİMİ SERGİLİYOR
Üniversitelerin birbirinin gibisi olma istikametinde bir eğilim sergilediğini sözde eden Prof. Dr. Özvar, “Bugün yükseköğretim sistemimizde üniversitelerimizin mevcut durumları değerlendirildiğinde, tümünün birbirinin gibisi olma istikametinde bir eğilim sergilediği görülüyor. ’Falanca üniversitede bu fakülte var, bizim üniversitede olsun. Falanca üniversite şu enstitü var bizde de birebiri olsun’ stili beklentiler aslında üniversiteyi farklılaştırmıyor üniversiteleri daha çok birbirine benzetiyor. Bu noktada rekabet ve aktifliğin sağlanabilmesi için her üniversitemiz kendisini öbür üniversitelerden tefrik edici hususiyetleri üzerinde çalışması ve bu husus üzerinde odaklanmasını önemsiyor ve destekliyoruz, bunu bilmenizi isterim. Üniversitelerimizin, eğitim süreci işlevlerini yerine getirirlerken, araştırma sürecinde ise bölgeyle ilgili alanlarda ihtisaslaşabilmeleri ve bölgelerinin kalkınmasına katkı sunmaları son derece kıymetlidir. Bu yaklaşım, 2014- 2018 periyodunu kapsayan 10. Kalkınma Planında “Yükseköğretim sistemi, hesap verebilirlik temelinde özerklik, performans odaklılık, ihtisaslaşma ve çeşitlilik prensipleri çerçevesinde kalite odaklı rekabetçi bir yapıya dönüştürülecektir’ aksiyon başlığı olarak açık bir halde belirtilmiştir” dedi. 

YÖK olarak 22 üniversiteye bölgesel kalkınma odaklı misyon yüklendiklerini belirten Prof. Dr. Özvar, şöyle konuştu:

“Yükseköğretim Şurası, üniversitelerin bulundukları bölgelerin gereksinimleri, sahip oldukları potansiyel ve kapasiteyi göz önüne alarak bölgesel kalkınmanın sağlanmasında öncü, yönlendirici ve faal bir rol oynamalarını sağlamak, üniversitelerin kendi gayelerini ve stratejilerini bölgeleriyle bağlantı kurarak tekrar tanımlamalarını, vizyon ve misyonlarını bölgenin muhtaçlıkları kapsamında farklılaştırmalarını sağlamak üzere mevcut projelerin yanında yeni projeler üzerinde de çalışmaktadır. İnşallah önümüzdeki günlerde geliştirdiğimiz bu projeleri de sizlerle paylaşacağız.”

YÖK Lideri Prof. Dr. Erol Özvar’ın konuşmasının akabinde toplantı basına kapalı devam etti. Toplantıda, ÜNİDAP bölgesinde yer alan 17 üniversitenin rektörleri, çalışmalarını anlattı ve problemlerini ileterek tahlili için takviye istedi.