Antartika’da yeni tehlike! Deniz ekosistemini tehdit ediyor

Bu korunmuş bölgeyi rutin olarak ziyaret eden balıkçılık ve turist gemilerini izleyen bir çalışmanın sonuçlarına nazaran. dünya çapında Antarktika’yı ziyaret eden gemiler 1.500 farklı limandan geliyor.

Cambridge Üniversitesi’nden araştırama başkanı Arlie McCarthy, “Gemiler tüm dünyayı dolaşıyorlar. Bu, çabucak hemen her yerin istilacı tipler için potansiyel bir kaynak olabileceği manasına geliyor. Yerli olmayan bu cinsler, bir ekosistemi büsbütün değiştirebilir.” dedi.

McCarthy, cinslerin burada yeni habitatlar oluşturarak Antarktika’nın harika hayvanlarının kendi hayat alanlarının yok olabileceği ihtarında bulundu.

Bilim insanları, gemilerin Antarktika’nın kırılgan ömür alanlarını bozabilecek çeşitler getirmesine pürüz olmak için daha sıkı tedbirlere gereksinim olduğunu söylüyor.

İngiltere’nin Antarktika’da araştırmalar yapan British Antarctic Survey takımı ve Cambridge Üniversitesi’nden araştırmacılar, Antarktika trafiğinin yoğunluğunu ve bu gemilerin ayrıldığı limanları tespit etmek için uydu bilgilerini ve milletlerarası nakliye data tabanlarını kullandı.

McCarthy, “Sadece bir limandan gidip geliyor olmamaları sahiden şaşırtıcıydı.” dedi.

Gemilerin global hareketi, Antarktika’nın izole bölgelerini tüm dünyadaki 1.500’den fazla limana bağlıyor.

TUTUNABİLENLER

Geminin gövdesine tutunabilen ve geminin Antarktika’ya seyahatinde hayatta kalabilen rastgele bir deniz çeşidi, istilacı bir tehdit oluşturabiliyor.
Midyeler, sülükayaklılar, yengeçler ve alglerin dahil olduğu bir küme canlının taşınması ise bilhassa telaş verici olarak yorumlanıyor. Bu canlılar “biyolojik kirlenme” diye isimlendirilen bir süreçle gemi gövdesine tutunup seyahat ediyor.

Örneğin midye, kutup sularında hayatta kalabiliyor ve kolaylıkla yayılabiliyor, bu da tabandaki deniz ömrünü tehdit ediyor. Midyelerin suyu filtrelemesi, denizdeki besin zincirini ve onun etrafındaki suyun kimyasını değiştiriyor.

McCarthy, “Burası, denizde istilacı tiplere sahip olmadığımız dünyadaki son yer” dedi. “Yani [hala] burayı korumak için bir fırsatımız var” dedi.

Cambridge Üniversitesi’nden Profesör David Aldridge ise Antarktika’nın yerli çeşitlerinin son 15-30 milyon yıldır izole edilmiş durumda olduğunu söyledi.

İstilacı tipler, kıtanın biyolojik çeşitliliğine yönelik en büyük tehditlerden biri haline getiriyor. British Antarctic Survey’den Prof. Lloyd Peck’in de belirttiği üzere, “Antarktika’da yaşayan eşsiz bir tipi kaybetme talihiniz çok daha yüksek”.

TURİST TRAFİĞİ

Araştırmaya nazaran, turizm Antarktika bölgelerine yapılan ziyaretlerin yüzde 67’sini oluşturuyor; bunu yüzde 21 ile araştırma seyahatleri ve yüzde 7 ile balıkçılık izliyor.

Bölgeye düzenlenen turizm emelli seyahatlerde, turist gemilerinin biyogüvenlik protokollerini takip etmesi zarurî.

Memleketler arası Antarktika Cins Operatörleri Birliği’ne nazaran, 2019/20 döneminde bölgeyi 70 binden fazla kişi ziyaret etti. Ve turistik seyahatler pandemi nedeniyle kesintiye uğrasa da, 1950’lerde Şili ve Arjantin’den birinci birkaç yüz ziyaretçinin Güney Shetland Adaları’na gelmesinden bu yana, turist sayısı istikrarlı bir biçimde artıyor.

Araştırmacılar, bu artışın diğer sonuçları da olduğunu söylüyor.

McCarthy BBC News’e verdiği demeçte: “Bu gemilerin gittiği her yerde insanın etraf üzerindeki başka tesirlerini de görüyoruz. Bunlar kazara atık salımı, kirlilik, yaban hayatla çatışma yahut gürültü rahatsızlığı biçiminde olabiliyor.”

Prof Peck, turizmin Antarktika üzerinde hem “olumlu hem de olumsuz” tesire sahip olduğunu anlatıyor:

“Turizm, kıtaya yapılan ziyaretlerin büyük bir kısmını oluşturuyor ve bu nedenle [yerli olmayan türleri] buraya getirebilir. Fakat cins operatörleri etrafla çok ilgililer ve çok fazla güvenlik tedbiri alıyor.”

Gemilerin gövdelerini temizlemek üzere Antarktika’yı müdafaaya yönelik biyogüvenlik tedbirleri şu anda Antarktika’daki az sayıda belli “geçit noktasına” odaklanıyor.

Fakat bu çalışma, dünya çapında çok daha fazla limanın bölgeyle temaslı olduğunu ortaya çıkardığı için British Antarctic Survey, Antarktika sularını korumak için “gelişmiş biyogüvenlik protokolleri” ve etraf muhafaza tedbirleri talep ediyor. Bu, gemi gövdelerinin kameralarla denetlenmesi ve daha sık temizlenmesi manasına geliyor.

Prof. Peck, bunun “iklim krizi nedeniyle okyanus sıcaklıkları artmaya devam ettiği için” bilhassa kıymetli olduğunu ekliyor:

“Her şeyi olduğu üzere bırakırsak, buraya bir şeylerin geleceğini biliyoruz.”