Bu bilim insanları ‘ayakkabılarınızı dışarıda çıkartın’ diyor: Peki, neden?

Dünya’nın bazı kısımlarında insanların eve girerken ayakkabılarını çıkarmaması normal görülüyor ve bu hareket gelenek haline gelmiş durumda. Ancak bir araştırma grubu, iç ortamlarda bulunan kontaminantları inceleyerek ayakkabıların çıkarılıp çıkarılmaması konusundaki soru işaretine net bir yanıt bulmaya çalıştı. Tahmin edilebileceği gibi genel karar, dışarıdan ev ortamına girebilecek bulaşıcıları mümkün olduğunda evden uzakta tutma yönünde.

İnsanların zamanlarının yüzde doksanına kadar çıkabilen bir kısmını kapalı ortamlarda geçirmelerinden dolayı, çoğu kişi üzerine pek düşünmese de ayakkabı konusu büyük bir önem taşıyor. Toprak, hava kalitesi ve çevresel sağlık riskleri gibi konularda politikaların odağı genellikle açık ortamlar olsa da, kapalı alanlarda hava kalitesine yönelik ilgi giderek artıyor.

Araştırmacıların belirttiğine göre evlerimizde biriken maddeler sadece insanlar ve evcil hayvanlardan kaynaklı toz, kir, dökülen deri veya saç değil. Bunların üçte birine yakın bir kısmı, rüzgar veya ayakkabılar ile dış ortamlardan gelen maddelerden oluşuyor.

Ayakkabılarda ve zeminlerde bulunan mikroorganizmaların bir kısmı, hastaneler ile ilişkili olan bulaşıcı etkenler de dahil olmak üzere ilaçlara dayanıklı patojenleri içeriyor. Ayrıca asfalt yol kalıntısı gibi kanser sebebi zehirli maddeler, endokrin bozucu bitki kimyasalları ve benzeri pek çok madde de bulunuyor.

Dünya genelinde 35 ülkede yürütülen araştırmanın odaklarından biri olan potansiyel olarak zehirli metallerin (arsenik, kadmiyum ve kurşun gibi) ev içerisindeki seviyelerine özel bir önem vermekteydi. Bu maddeler kokusuz ve renksiz olduklarından dolayı, kurşun zehirlenmesi gibi çok tehlikeli sonuçlara sebep olabiliyor ve evlerimizde ne kadar bulunduğunu belirlemek kolay değil.

Yapılan incelemeler, evlerdeki kurşun ve ev bahçelerinin toprağında bulunan kurşun arasında çok güçlü bir bağlantı olduğunu gösterdi. Bunun en büyük sebebinin de rüzgar ile eve giren toprağın yanı sıra, evcil hayvan patileri ve ayakkabılar tarafından taşınan toprak kalıntıları olduğu düşünülüyor.

Araştırma, genel anlamda ayakkabıları kapıda bırakmanın herhangi bir zararı olmadığını ve çok daha fazla yararı olduğunu belirtirken, eğer ev içerisinde ayakkabı giymeniz gerekiyorsa ayrı bir çift ev ayakkabısı bulundurmanızı ve kapıda değiştirmenizi öneriyor.