İstavrite doyuran balık av sezonu bitti

Balık dönemine “vira bismillah” diyerek başlayan balıkçılar, gece-gündüz çalıştı ve Türkiye’yi balığa doyurdu. Hamsiden palamuda kadar birçok balığın tezgahlara sonra da sofralara gelmesini sağlayan balıkçılar için artık durma vakti.

İstanbul Şile’de balıkçılık yapan ve uzun yıllar su eserleri kooperatifi başkanlığını yürüten Osman Sarı, neden bir av dönemin konduğunu, geçen dönemde hangi balıkların tutulduğunu, balıkçıların artık neler yapacağını ve toplumumuzdaki balık tüketim alışkanlıklarını anlattı.

İşte soru ve karşılıkla biten bir dönemin balıkçılık serüveni:

“Balık dönemi 1 Eylül’de başladı, 15 Nisan’da bitti”

Dönem ne vakit başladı, ne kadar sürdü?: Karadeniz’de 1 Nisan’da başlayan av dönemi 14 Nisan akşamında bitti. Yeni av dönemi ise Akdeniz hariç tüm denizlerde 1 Eylül’de, Akdeniz’de ise dönem ve avlanma sistemleri farkından ötürü 15 Eylül’de başlayacak.

“12 metrenin üzerinde endüstriyel balık avlayan tekneler yasaklı”

Yasaklanan tekneler hangileri ve avcılık hangi alanlarda devam edecek?: 2021-2022 devrine ait balıkçılık av dönemi yasağı, gırgır ve trol av araçlarıyla yapılan 12 metrenin üzerindeki endüstriyel tekneler için geçerli. 12 metrenin altındaki küçük tekne boyutlarında avcılık özgür.

“Geçtiğimiz dönemin balığı istavrit oldu”

Geçtiğimiz dönem hangi balıkları avlandı?: Biz Karadeniz’in birinci limanıyız. Marmara’dan göç eden palamut, torik, lüfer ve istavrit üzere balık tiplerini avlıyoruz.

Eylülde birinci başladığımız vakit palamut, lüfer, torik ve istavrit avladık. Sonra palamut göç yollarını değiştirdiği için kendini kaybettirdi. Devamında lüfer ve istavrit tarafında avcılık yapıldı. Karadeniz’de İğne Ada mevkisinde ve Doğu Karadeniz’de hamsi avcılığı evvel çok fazla yapıldı lakin hamsi geçişleri çok kısa sürdü. Sonra da son periyotta bizim olduğumuz bölgelerde mezgit ve kalkan yakaladık.

“Tayfalar mevsimlik işçi”

Av dönemi biten tekneler ve tayfalar artık ne yapacaklar?: Tayfalar mevsimlik personel olarak çalışıyor. Çalışıyorlar ve memleketlerine dönüyorlar. Balıkçılık tarımın bir modülü. Tayfalar da dönem ortasında kendi yörelerinde tarım çalışanı olarak çalışmaya devam edecekler. Örneğin Ordu’dan gelenler fındık personelliği yapacak. Manisa tarafından gelenler kavuk, karpuz ve zeytin ekecek. Ya da kendi bağ ve bahçeleri ile ilgilenecekler.

“Bu dönem palamut akını kısa sürdü”

Geçtiğimiz dönem bereketli oldu mu?: Bizim için dönem çok yeterli geçmedi. Biz göçmen balıkları avlıyoruz ve palamudun göçü çok kısa sürdü. İstavrit yüklü bir dönem avcılığı yaptık. Yılbaşında bir orta dönem yapıyoruz, yani tayfa değiştiriyoruz. Ancak bu yılbaşı akaryakıt maliyetleri çok yükseldiği için işi bıraktık ve çalışmadık.

“Mayın krizi zamanlama açısından balıkçılığı etkilemedi”

Mayın krizi balıkçılığı nasıl etkiledi?: Ukrayna’dan gelen mayınlar, akıntılar nedeniyle bizin bölgemize geçiş yaptı. En son üç gün evvel Kefken Adası açıklarında bir mayın tespit edildi ve imha edildi. Bizim bölgemizde de gece avcılığı ve gece seyri yasaklandı. Fakat çok fazla etkilenmedik diyebiliriz. Zira bu periyot bizde gece avcılığı olmaz.

Gece avcılığında biz balığı iki biçimde avlarız. Birincisi yakamoz, ikincisi de radarlarla. Bu periyotta yakamoz avcılığı olmaz. Radar avcılığında da istavrit ve hamsi için yapılırdı, bu periyot o da olmadı. O nedenle mayınlardan çok etkilendik denemez.

“Av dönemi gelecek jenerasyonların bizim yediğimiz balıkları bulabilmesi için gerekli”

Av dönemi niye konuyor?: Av yasaklarını Tarım ve Ormancılık Bakanlığı düzenliyor ve denetliyor. Balıkların kuşaklarının devam etmesi için av yasakları gerekli. Gelecek kuşaklar de bizim yararlandığımız, yediğimiz balıkları yemeli. Lakin av yasaklarında vakit zaman yanlışlıklar, mevsimsel değişiklikler de oluyor. Bunları da göz önüne almak lazım. Nasıl insan hayatında çeşitli değişiklikler oluyorsa balığın da genlerinde göç yollarında değişmeler olduğu için bu av yasakları tekrar her yıl düzenlenmeli.

“Ülkemizde balık az tüketiliyor”

Toplumumuzdaki balık tüketim alışkanlığı nasıl?: İnsan hayatı için en sağlıklı besin doğal yollarla avlanmış balık. Ama ne yazık ki bizim ülkemizde balık çok fazla yenmiyor. Türkiye’de bir kişi yılda 7,5-10 kilo balık tüketiyor. Almanya’da kişi başına 17-18 kilo balık düşüyor. İspanya’da 26 kilo ancak bu sayı Japonya’da yılda 90 kiloyu buluyor. Bizim halkımızda balığa çok talep yok.

“Balık kokusu sağlıktır”

Biz artık apartman hayatına geçtiğimiz için konutlarda balık pişirilmiyor. Balık koksun istenmiyor. En büyük örneği de benim. Bazen arkadaşlarımızla limanda ya da teknelerde balık ızgarası yapıyoruz. Bütün arkadaşlarımız geliyor ve yiyor ancak hiçbiri bir kilo balık alıp meskenine götüremiyor. Hanımlar koku olacak diye konutta balık istemiyor. Balık kokusu sıhhattir. Sağlıklı jenerasyonlar yetiştirebilmemiz için en sağlıklı besin balıktır.