İngiltere’de ‘çöp’ harekatı! Bir hafta boyunca sayacaklar

İngiltere’de bugün etraf örgütleri öncülüğünde on binlerce kişi bir haftada ne kadar plastik tükettiğini saymaya başladı.

Etraf örgütleri Greenpeace ve Everyday Plastic işbirliğiyle bu hafta yapılacak aktifliğine 151 bin kişi katılacak.

96 milletvekili ve farklı okullardan 4 bin 180 sınıfın öğrencileri de sayıma katılıyor.

BBC’ye konuşan Greenpeace plastik aktivisti Chris Thorne, “Bu, İngiltere’de bugüne kadar yapılan en büyük sayım araştırması. Milyonlarca insan geri dönüşüm için üzerine düşeni yapıyor ancak plastik atıklarımızın nereye gittiğini hakikaten bilmiyoruz” dedi.

Everyday Plastic’in kurucusu Daniel Webb, 2017 yılı boyunca çöpe attığı plastik atıkları saydı ve 40 çöp poşetini atıkla doldurduğunu tespit etti.

BBC’ye konuşan Webb bununla ilgili olarak, “Bu tecrübe, sıkıntıya nasıl yaklaştığımı değiştirerek hayatımda bir dönüm noktası oldu. Sonra düşündüm, ya öbür beşerler da bu deneyi yapsaydı?” diye konuştu.

SAYIM NASIL YAPILIYOR?

Sayıma katılanların meskenlerine kullandıkları plastiklerin nasıl sayılacağını açıklayan ve plastik atıklarını 19 kategoriye ayırmalarını sağlayan bir paket gönderiliyor. İştirakçiler bir hafta boyunca plastik atıklarını çöp kutusuna yahut geri dönüşüme atmak yerine farklı topluyor. Akabinde sayım yapılıyor.

Sayım tamamlandıktan sonra bilgiler Everyday Plastic ve Greenpeace’e geri gönderilecek ve tahlil edilecek.

Kampanyacılar, üretilen plastik ölçüsünü azaltmak ve geri dönüşüm oranlarını güzelleştirmek için hükümet ve süpermarketlerin radikal aksiyonlarına gereksinim olduğunu söylüyor.

İngiltere hükümeti, plastik atıkları azaltmak için depozito iade sistemi üzere tedbirleri uygulamaya koymayı planlıyor.

İngiltere yakın vakitte 2020 yılı için hanelerde geri dönüşüm amacını tutturamadığını açıkladı. Ülkenin ulusal istatistiklerine nazaran hanelerin geri dönüşüm oranı 2020’de yüzde 44’e düştü. 2019’da bu oran yüzde 45’ti.

Bununla birlikte geri dönüşüm sisteminde de değerli problemler var. Geri dönüşüm için ayrılan atıkların bir kısmı çöp döküm alanlarına gönderiliyor; bir kısmı yakılıyor; öteki kısmıysa yurt dışına gönderiliyor.

2020’de BBC tarafından yapılan bir araştırmada tonlarca plastik atığın İngiltere’den Türkiye’ye gönderildiği tespit edilmişti.

2021’de Türkiye’nin ithal ettiği atıkların yaklaşık yüzde 18’i İngiltere’den geldi. İngiltere Ticaret Bilgi Sistemi bilgilerine nazaran 2021’de İngiltere ihraç ettiği tüm plastik atıkların yüzde 23’ünü Türkiye’ye gönderdi. Yani Türkiye, 2021’de İngiltere’den 123 bin 39 ton plastik atık ithal etti.

Çevresel Tesir Değerlendirmesi, Müsaade ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün bilgilerine nazaran, Türkiye’nin plastik atık ithalatı 2021’de bir evvelki yıla nazaran yaklaşık 90 bin ton azalarak 685 bin 443 tona indi.

Sayıştay’ın Ocak 2022’de yayımladığı Plastik Atık İdaresi raporuna nazaran, plastik atıkların ithalatında son yıllarda yaşanan artış trendi, “lisanslı atık sürece tesislerinin sayısındaki artış ve ucuz hammadde temin etme imkânının ortaya çıkmasından” kaynaklanıyor.

Araştırmalara nazaran dünya çapında kişi başına düşen plastik kullanımında yalnızca Amerika Birleşik Devletleri (ABD) İngiltere’den daha yüksek bir orana sahip.

Plastik üretimi için çok büyük ölçülerde güç ve fosil yakıtlara gereksinim duyuluyor. Atıklar tabiatta çok uzun mühlet kalıyor. Plastiğin geri dönüştürülmesi de mikroplastik kirliliğini önleyemiyor.