İran İnsan Hakları Derneği: Ölü sayısı en az 76

İran’da 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin gözaltına alındıktan kısa süre sonra yaşamını yitirmesinin ardından başlayan ve ülke geneline yayılan protestolarda ölenlerin sayısı artıyor.

Oslo merkezli İran İnsan Hakları Derneği protestolarda en az 76 kişinin öldüğünü duyurdu. Dernek Başkanı Mahmud Amiry-Moghaddam, kuruluşun eline geçen video görüntüleri ve ölüm raporlarının, polisin protestoculara ateş ettiğini gösterdiğini belirtti. Amiry-Moghaddam uluslararası toplumu “göstericilerin öldürülmesi ya da işkence görmesinin engellenmesi için kararlı ve somut adımlar atmaya” çağırdı.

İran İnsan Hakları Derneği’ne göre ülkenin 14 eyaletinden ölüm haberleri geldi. Sadece Mazenderan Eyaleti’nde 25 kişi yaşamını yitirdi. Tahran’da ise üç kişinin öldüğü belirtiliyor.

Fars haber ajansı Hürmüzgan Eyaleti’ndeki gösterilerde ise 88 kişinin gözaltına alındığını bildirdi. Kirman ve Zencan eyaletlerinde de çok sayıda göstericinin gözaltına alındığı belirtiliyor.

İran İnsan Hakları Derneği’nin yayınladığı görüntülerde göstericilerin “Diktatöre ölüm” sloganları atarak İran’ın dini lideri Ayetullan Ali Hamaney’i hedef aldıkları dikkat çekti.

Fransız Haber Ajansı AFP‘nin yayınladığı yeni videolarda, polisin göstericileri copla dövdüğü, göstericilerin ise polise taş atarak polis araçları ve kamu binalarını ateşe verdikleri görülüyor. Birçok kentte kadınlar protestolar sırasında başörtülerini yakarak, saçlarını kesiyor.

İran’da kadınlar protesto için saçlarını kesiyor Fotoğraf: Orhan Qereman/REUTERS

Tasnim haber ajansı ordunun dün Kum kentindeki “isyanın liderleri” olduğunu iddia ettiği 20 kişinin fotoğraflarını yayınlayarak, vatandaşlara bu kişiler hakkında bilgi verme çağrısı yaptığını duyurdu.

Washington merkezli Uluslararası Gazetecileri Koruma Komitesi’nin (CPJ) verdiği bilgiye göre gözaltına alınanlar arasında en az 18 gazeteci de bulunuyor.

Resmi makamlara göre ölü sayısı 41

İran resmi makamları ise dün yaptığı açıklamada ölü sayısını 41 olarak duyururken bin 200 kişinin gözaltına alındığını duyurdu. En büyük gösterilerin yapıldığı eyaletlerden biri Mazendaran. Mazanderan Başsavcısı Muhammed Karimi, resmi haber ajansı İRNA’ya yaptığı açıklamada, eyalette 450 kişinin gözaltına alındığını söyledi. Karimi, Mazenderan Eyaleti’nde göstericilerin “hükümete ait binalara saldırırarak kamu malına zarar verdiğini” belirtti. Yerel medyanın haberlerine göre göstericiler hükümet karşıtı sloganlar attı.

Gösteriler nedeniyle İran’ın Berlin Büyükelçisi Pazartesi günü Alman Dışişleri Bakanlığına çağrıldı. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock İran’a yaptırım çağrısında bulundu.

İran’da 22 yaşındaki Mahsa Amini başörtüsü takma kurallarına uymadığı gerekçesiyle ahlak polisi tarafından gözaltına alınmasının ardından girdiği komada yaşamını yitirmişti.

AFP, DW / HT,TY