Kissinger 100 yaşında: Ödüllü diplomat mı savaş suçlusu mu?

Eski Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanı ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Henry Kissinger bu Cumartesi 100 yaşına bastı. 27 Mayıs 1923’te Almanya’nın Fürth kentinde doğan Kissinger, 1938’de Nazi Almanyası’ndan kaçarak ailesiyle ABD’ye göç etti.

Sığınmacı olarak geldiği ülkede, devletin en kilit pozisyonlarına kadar yükselen bir devlet adamı olan Kissinger, kimileri tarafından ödüllü ve başarılı bir diplomat, kimileri tarafından ise katliamlara giden yola taşlar döşeyen bir savaş suçlusu ve katliam iş birlikçisi olarak anılıyor.

Kissinger, 1969-1975 yılları arasında Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı; 1973-1977 yılları arasında da ABD Dışişleri Bakanlığı görevlerini yürüttü. Bu sekiz yıl boyunca Kissinger, Orta Doğu’da barışı hedefleyen Mekik Diplomasisi, Çin’le buzları eritmek için yürütülen gizli müzakereler ve Vietnam Savaşı’nı sonlandırmak ve bu ülkedeki ABD varlığını sona erdirmek için Paris’te yürütülen barış görüşmeleri girişimi de dahil pek çok önemli dış politika olayında önemli rol oynadı.

Ünlü diplomat, ABD ile Sovyetler Birliği arasında, Soğuk Savaş’ın gerginliğini azaltmaya yönelik diplomasiye sunduğu katkı ve iki ülke arasında yürütülen Stratejik Silahların Sınırlandırılması Görüşmeleri ve bunun sonucunda imzalanan anlaşmadaki rolü nedeniyle de övgü aldı.

Henry Kissinger, Vietnam Savaşı’nın sonlandırılmasına yönelik müzakerelerde Vietnamlı diplomat Le Duc Tho ile – (31.12.1972 / Paris)Fotoğraf: UPI/dpa/picture-alliance

Baskıcı rejimlere destek eleştirileri

1973’te Nobel Barış Ödülü’ne layık görülmesi ise, tartışmaları beraberinde getirdi. Zira Kissenger’ın ABD dış politikasında oynadığı kilit rol her zaman övgüyle anılmıyor. 1975’te Kuzey Vietnam komünist güçleri Saygon’u ele geçirdiğinde, Washington’ın müttefikleri dönemin Başkanı Richard Nixon’ın yanı sıra Kissenger’ı da eleştiri yağmuruna tuttu.

Deneyimli diplomat, savaşın Laos ve Kamboçya’ya yayılması ve yaklaşık 2 milyon Kamboçyalı’nın katledilmesiyle sonuçlanan Kızıl Kmer rejiminin yükselişine olanak tanımakla suçlandı. Kissinger’ı eleştirenler, onu görev süresi boyunca uyumdan çok güç odaklı olmakla ve Amerikan çıkarlarını önceleyen ve Pakistan, Şili, Ednonezya gibi baskıcı rejimlere destek olan ya da bu rejimleri teşvik eden bir reel politika izlemekle suçluyor.

“90’larında dahi aktifti”

Kissinger ileri yaşta bir devlet adamı olarak son yıllarda Washington’un nüfuzlu isimleri üzerinde etkisini sürdürdü. Trump döneminde Beyaz Saray danışmanlığı da dahil olmak üzere hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi başkanlara danışmanlık yaptı. Aynı zamanda uluslararası danışmanlık firmasının faaliyetlerini de yürüttü.

Babasının 100. yaşı nedeniyle Washington Post için bir yazı kaleme alan David Kissinger, yüz yılı deviren Henry Kissinger’ın akranlarından, kendisinden haz etmeyen karşıtlarından ve öğrencilerinden uzun yaşamakla kalmadığını aynı zamanda 90’lı yaşlarında dahi yorulmak nedir bilmeden aktif kaldığını ifade etti.

David Kissinger, babasının bu hafta New York, Londra ve anavatanı Almanya’nın Fürth şehrine gerçekleştireceği ziyaretlerle doğum gününü kutlayacağını belirtti.

DW,AP / SÖ,ET