Aydın’da tarlada 2 lira olan portakal tezgahta 7 lira

Aydın’da rekolte geçen seneye nazaran arttı. Portakal, tonaj ve kalibre olarak üreticisinin yüzünü güldürürken, üreticiler aracıların çokluğu nedeniyle vatandaşların eser alırken artık tane hesabı yapmaya başladı.

Fakat portakal üretiminde Türkiye’nin sayılı havzalarından biri olan Aydın’da portakal ve mandalina hasadına devam eden üreticiler aracılardan kaygı yanıyor. Tarlada 2 liraya satılan portakalın metropol kentlere varıncaya kadar birçok elden geçerek tezgahlarda 7 liradan alıcı bulduğu belirtiliyor.

“MANDALİNA DA REKOLTE DÜŞÜKLÜĞÜ VAR LAKİN PORTAKAL TONAJ VE KALİBRE OLARAK DA YETERLİ DURUMDA”

İhracatın durumuna nazaran portakal fiyatlarının da artış gösterdiğini tabir eden Köşk ilçesindeki portakal üreticisi Ümit Ertem, “Ürünümüz bu sene hoş. Mandalina da biraz rekolte düşüklüğü var lakin portakal eser olarak, tonaj ve kalibre olarak da yeterli durumda. Sulanmayan bölgelerde küçük kalsa da suyu olan bölgelerde kalibre tatmin edici. Portakalı hem halde direk satış için topluyoruz hem de ambara koyarak 2-3 ay bekletip o biçimde kıymetlendiriyoruz. Hal fiyatları biraz gevşekti. Fakat suluk devreye girdikten sonra kendini topladı. Depo fiyatlarının ne olacağını bilmiyoruz. 3 ay sonra tahminen bugünkü sattığımız fiyattan da satabiliriz, tahminen yüzde 70-80 farkla da satabiliriz. O biraz ucu görünmeyen bir durum.

İHRACAT OLURSA ESER PAHALANIR

Portakalın çok hoş bedel kazandığı yıllar da oldu lakin sonunda paha kazanmayıp hiç satılmadığı yıllar da oldu. Bu biraz ihracat ile alakalı. Malın belirli bir kısmı yurt dışına ihracat olarak giderse iç piyasada mal pahalanıyor, mal eksildiği için pahasını koruyor. Olmadığında da bu malın hepsi yurt içinde tüketilmek zorunda kalıyor. Yurt içinde tüketim durumunda da bu sefer malda çok aşırı bir bolluk oluyor. Bu durumda da alıp satanlar, halciler ve komiteciler ‘nasılsa ihracat yok’ diyerek günlük ya da haftalık olarak fiyat düşürüyor. Üreticinin de bu duruma karşı yapabileceği bir şey olmuyor. Ya satıp borcunu ödeyip önünü görecek ya da satmayacak çürütüp dökecek.” dedi.

“KİLOSU 2 LİRAYA HALE SATILIYOR”

Fiyatların eserin kalitesine nazaran değiştiğini kaydeden Ertem, “Fiyatlar suluk bazında 70 kuruş, ikinci uzunluk dediğimiz uzunluk dediğimiz eser 1 lira 20 kuruş, başka kalibre olarak düzgün olarak isimlendirilen büyük ve hoş uzunluk portakal da 1 lira 70 kuruş ile 2 lira ortasında. Bunlar doğal haldeki komite dahil fiyatları. Bu malların 15 güne kadar dayanma gücü var. Herkes hal için eser kestiği vakit bu durumda hal fiyatı 1 lira 60 kuruş düzeylerine düşüyor. Lakin kesim az olduğunda ve alıcı dışarıdan geldiğinde malı almaya başladığı vakit fiyat 2 bin lira civarına çıkıyor. Genelleme yapacak olursak şu anda eserlerimiz 1 lira 60 kuruş ila 2 lira ortasında satılıyor. İşlenmiş eserde ise bu fiyat alışılmış değişiyor. O durumda halci yahut pazarcı eseri alıyor, bizim buradaki mumlama fabrikalarına gidiyor. Burada üzerini bilinen tabir ile cila çekiliyor ve altlarına birer tane kart konuyor. Bu durumda da kiloda 50 kuruş üzere bir maliyet daha oluyor. 2 liranın üzerine 50 kuruş daha ekleniyor.” diye konuştu.

“ARAYA NE KADAR ÇOK ARACI GİRERSE FİYAT DA O KADAR ÇOK ARTIYOR”

“Bizim düşüncemiz üretici olarak direk tüketiciye ulaşamıyoruz ve malımızı direk pazara götürüp tek tek satma talihimiz yok. Ortada mecburen halciler olacak. Biz burada bir hale mal veriyoruz hal kurulunu kesip koyuyor. Ortaya mazot ve seyahat maliyeti de giriyor. Bu mal İstanbul’a gittiğinde oradaki halci malı oraya kadar getirdiği için o da üzerine bir fiyat daha koyuyor. Oradan pazarcıya ya da manava gidiyor, onlar da karını yansıtıyor derken bu bu türlü katlanıp gidiyor. Bizim burada hale 1 lira 60 kuruştan sattığımız portakal İstanbul’a vardığı vakit 5, 6 ya da 7 liraya satılıyor. Ortacılar ne kadar çoğalır hepsi de kârını üzerine koyarsa tüketiciye gidene kadar vatandaşın yiyemeyeceği düzeylere çıkıyor. Mesela bizim burada 1,5-2 lira ortasında satılırken, İstanbul ve İzmir’deki vatandaşlar neredeyse tane hesabı yapıyor. Bugünün kaidesinde girdi fiyatlarımıza bakarsak fiyattan mutlu değiliz. Lakin beterin beteri var. Bu malı hiç satmayıp çöpe dökmüş de olabilirdik. Onun için mutluyuz.”