Tayvan krizi: Çin’den “savaş hazırlığı”

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin bu ay başında gerçekleştirdiği Tayvan ziyareti sonrası tansiyonun yükseldiği Washington-Pekin-Taipei üçgeninde sular durulmuyor.

Çin, ABD Kongresi’nden bir heyetin daha Tayvan’a gitmesi üzerine bölgede yeni askeri tatbikatlar düzenlediğini duyurdu.

ABD’li heyeti taşıyan uçak Pazar gecesi Tayvan’a indi.Fotoğraf: Taiwan Ministry of Foreign Affairs/AP Photo/picture alliance

Senatör Ed Markey liderliğindeki beş kişilik heyet, Pazar gecesi Tayvan’a ulaşmıştı. Çin ordusu, bu ziyaretin ardından Tayvan’ın Penghu Adaları yakınlarında hem hava hem de deniz tatbikatları gerçekleştirdiğini açıkladı. Çin ordusu, söz konusu tatbikatları, “siyasi oyunlar oynamaya devam eden ve Tayvan Boğazı’nda barış ve güvenliğe zarar veren ABD ile Tayvan’a yönelik ciddi boyutta caydırıcı” eylemler olarak tanımladı.

Çin Savunma Bakanlığı da ABD’li Kongre üyelerinin Tayvan ziyaretinin Çin’in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal ettiğinibelirtti. Bu ziyaretin, “Tayvan Boğazı’ndaki barış ve istikrarı bozan ABD’nin gerçek yüzünü tamamen ortaya çıkardığını” iddia eden Savunma Bakanlığı, Çin ordusunun “savaş için hazırlık ve eğitimlerini sürdürdüğünü, ulusal egemenlik ve toprak bütünlüğünü kararlılıkla savunacağını ve her türlü ‘Tayvan bağımsızlığı’ bölücülüğünü ve yabancı müdahaleyi kararlılıkla bastıracağını” bildirdi.

Tayvan lideri: Statükodan yanayız

Çin’in tepkisine neden olan ABD’li heyet bugün Taipei’de Tayvan lideri Tsai Ing-wen’le bir araya geldi. Heyet, bugünkü temaslarının ardından Tayvan’dan ayrıldı.

Tsai’nin ABD’li heyete, Tayvan’ın Tayvan Boğazı’nda statükoyu sürdürmek istediğini ve uluslararası topluma da bunu ifade etmeye devam ettiğini söylediği bildirildi. Reuters‘ın haberine göre, Tsai ayrıca, Çin’in Tayvan yakınlarında düzenlediği askeri tatbikatların bölgede barış ve istikrarı ciddi şekilde engellediğini belirtti.

Bölgede tansiyon ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin yaklaşık iki hafta önce Tayvan’a gerçekleştirdiği ziyaret sonrasıyükselmişti. Pelosi’nin ziyaretine tepki olarak düzenlediği tatbikat kapsamında Tayvan üzerinden balistik füze fırlatan Çin, savaş uçağı ve savaş gemilerini de Tayvan karasularının yakınlarına göndermişti.

Tayvan’ı “Tek Çin” ilkesi kapsamında kendi topraklarının parçası olarak gören Pekin, ABD’li yetkililerin ziyaretlerini adadaki bağımsızlık yanlısı kampı teşvik edici bir mesaj olarak değerlendiriyor. ABD, Tayvan’daki hükümete destek vermesine karşın diplomatik olarak Taipei’yi değil, Pekin’i tanıyor. Bölgede statükonun sürmesinden yana olan Washington, Tayvan’ın resmi olarak bağımsızlık ilan etmesine ya da Çin tarafından zorla ele geçirilmesine de karşı.

Yıllardır Çin tarafından işgal edilme tehdidi altında olan Tayvan üzerindeki bu baskı Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in iktidarda olduğu dönemde daha da arttı. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali de Batı’da Tayvan’ın da benzer bir durumla karşı karşıya kalabileceğine dair endişelere yol açtı.

DW,rtr,AP/CÖ,JD