Mısır ile Türkiye arasında deprem diplomasisi

Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri depremler nedeniyle büyük yıkıma uğrayan Türkiye ve Suriye’ye Pazartesi günü geçmiş olsun ziyareti gerçekleştiriyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından desteklenen Müslüman Kardeşler hareketinden Muhammed Mursi’nin Abdülfettah el Sisi liderliğindeki ordunun askeri müdahalesiyle devrildiği 2013 yılında bozulan Türkiye-Mısır ilişkilerinde başlayan normalleşme süreci açısından Şukri’nin ziyareti önem taşıyor.

Türkiye Dışişleri Bakanlığı Mısırlı bakanın deprem sonrası dayanışma sergilemek ve taziyelerini iletmek üzere ülkeyi ziyaret edeceğini duyurdu.

Mısır Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada bu ziyaretlerin amacının “iki ülke ve bu ülkelerin kardeş halkıyla dayanışma göstermek” olduğu belirtildi.

6 Şubat tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerde şu ana kadar Türkiye ve Suriye’de toplam 50 bine yakın insanın yaşamını yitirdiği açıklandı.

Depremin ardından 7 Şubat’ta Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah el Sisi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı aramıştı.

Türkiye ile Mısır arasındaki ilişkiler

Türkiye ile Mısır arasındaki ilişkiler, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından desteklenen Müslüman Kardeşler hareketinden Muhammed Mursi’nin Abdülfettah el Sisi liderliğindeki ordunun askeri müdahalesiyle devrildiği 2013 yılında bozuldu. Müslüman Kardeşlerin Mısır’da terör örgütü ilan edilmesinin ardından hareketin pek çok üyesi Türkiye’ye kaçmıştı.

Erdoğan askeri darbeden sonra Sisi hakkında “tiran,” “katil”, ve “darbeci” gibi ithamlarda bulunmuş, ardından büyükelçi geri çekilerek, Türkiye ile Mısır arasındaki diplomatik ilişkiler maslahatgüzar düzeyine indirilmişti. Erdoğan bir çok kez yaptığı açıklamada Sisi ile temas kurmayacağını yinelemişti.

Türkiye ile Mısır arasında 2021 yılında ilişkileri normalleştirmeye dönük çabalar hız kazanmıştı. Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Mısır ile hem diplomatik hem istihbarat düzeyinde temasların başladığını belirtmişti. Ankara’nın Türkiye’den Sisi yönetimi aleyhinde yayın yapan Mısır medyasının yayınlarına müdahale etmesi ve bazı yayın organlarının da bu telkinle yayın çizgilerini değiştirmeye başlaması, Kahire’de memnuniyet yaratmıştı.

Normalleşme sürecinde son olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kasım ayında Dünya Kupası’nın açılış töreni için gittiği Katar’da Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el Sisi ile tokalaşarak, kısa bir görüşme gerçekleşmişti.

Bu temas, Sisi’nin 3 Temmuz 2013’te Mısır’da darbe yapmasının ardından Türkiye ile Mısır arasında devlet başkanı düzeyinde yapılan ilk görüşme olmuştu.

Suriye ile temaslar

Mısır Dışişleri Bakanı Şukri, Suriye’deki temaslarında mevkidaşı Dr. Faisal Mikdad ile bir araya geldi.

Mısır Dışişleri Sözcüsü Şukri’nin Suriye’de mevkidaşı Mikdad ile yaptığı görüşmeyi Twitter hesabından duyurdu.

Şukri’nin Suriye’de görev yapan yardım kurulusu Beyaz Baretlilere destek olmak için tonlarca tıbbi yardım ve teknik ekip götürdüğü açıklandı.

Sisi depremlerin ardından Erdoğan ile görüştüğü gün Suriyeli mevkidaşı Beşar Esad’ı da aramıştı. Bu iki lider arasındaki ilk resmi temas olarak kayda geçti.

Esad Suriye’de 12 yıl önce başlayan savaş nedeniyle bölgede yalnızlaşmış durumda. Kahire ve Şam arasında bu süreçte ilişkiler devam etse de Kahire merkezli Arap Ligi Suriye ile ilişkilerini 2011 yılında askıya almıştı. Bazı Arap ülkeleri de Suriye ile bağlarını kopartmıştı.

Esad, deprem sonrası Arap liderleri ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdi ve Suriye’ye yardım gönderildi. Analistler Esad’ın bu durumu bölgesel anlamda desteği güçlendirmek için kullanabileceğini belirtiyor.

Depremlerin ardından bir dönem Suriyeli muhalifleri destekleyen Ürdün Dışişleri Bakanı da Suriye’de savaşın başlamasından bu yana ilk kez Şam’ı ziyaret etti.

Arap parlamenterler Pazar günü Esad ile Şam’da bir araya geldi. Mısır Parlamento Sözcüsü Hanafi el Gebali de bu görüşmeye katıldı. Mısır basını bunu Şam’a Mısırlı bir yetkili tarafından on yılı aşkın bir süre sonra yapılan en üst düzey ziyaret olarak duyurdu.

Mısır Suriye’de siyasi bir çözüm çağrısında bulunurken Esad’ın geleceğini doğrudan tartışmaktan kaçınıyor. Bazı Arap liderler uzun zamandır Esad’ın görevi bırakmasını talep ediyor.

AFP,rtr / SSB, JD